Wellington

• Ginny Andersen (praca)
• Paul Eagle (praca)
• Kris Faafoi (praca)
• Chris Hipkins (praca)
• Greg O'Connor (praca)
• Grant Robertson (praca)
• Adrian Rurawhe (praca)
• Rino Tirikatene (praca)
• Meka Whaitiri (praca)

Wellington (Maorys: Te Whanganui-a-Tara ) jest stolicą Nowej Zelandii. Znajduje się na południowo-zachodnim krańcu Wyspy Północnej, między Cieśniną Cooka a pasmem Remutaka. Wellington jest głównym ośrodkiem populacji południowej Wyspy Północnej i administracyjnym centrum regionu Wellington, który obejmuje również wybrzeże Kapiti i Wairarapa. Jest to najbardziej wysunięta na południe stolica suwerennego państwa na świecie. Wellington charakteryzuje się umiarkowanym klimatem morskim i jest najbardziej wietrznym miastem na świecie pod względem średniej prędkości wiatru.

Pozycja Wellington jako stolicy Nowej Zelandii nie jest zdefiniowana w przepisach, ale jest ustalona konwencją. Jego obszar metropolitalny, uważany za największy zasięg samego Wellington, obejmuje cztery władze lokalne: Wellington City, na półwyspie między Cook Strait i Wellington Harbour, zawiera centralną dzielnicę biznesową; Porirua na porcie Porirua na północy słynie z dużych społeczności Maorysów i wysp Pacyfiku; Lower Hutt i Upper Hutt to w większości obszary podmiejskie na północnym wschodzie, znane razem jako Hutt Valley. Obszar miejski Wellington, który obejmuje tylko obszary zurbanizowane w Wellington City, liczy 215 100 mieszkańców od czerwca 2020 r. Obszary miejskie czterech władz lokalnych mają łącznie 429 700 mieszkańców od czerwca 2020 r .; to jest zwykle uważane za de facto pełny rozmiar Wellingtona i ta liczba może zostać zwiększona, jeśli włączy się wybrzeże Kapiti.

Jako stolica kraju od 1865 roku, Nowa Rząd i parlament Zelandii, Sąd Najwyższy i większość instytucji publicznych mają swoją siedzibę w mieście. Do zabytków architektonicznych należą stare budynki rządowe - jeden z największych drewnianych budynków na świecie - a także kultowy Ul, skrzydło wykonawcze budynków Parlamentu. Wellington jest także domem dla kilku największych i najstarszych instytucji kulturalnych w kraju, takich jak Archiwa Narodowe, Biblioteka Narodowa, Muzeum Nowej Zelandii Te Papa Tongarewa i liczne teatry. Jest gospodarzem wielu organizacji artystycznych i kulturalnych, w tym New Zealand Symphony Orchestra i Royal New Zealand Ballet. Badanie Mercer Quality of Living Survey 2016, jedno z najbardziej przyjaznych mieszkańcom miast na świecie, umieściło Wellington na 12. miejscu na świecie i zajęło pierwsze miejsce na świecie pod względem jakości życia i braku zanieczyszczeń według Deutsche Bank w latach 2017–18.

Gospodarka Wellington opiera się głównie na usługach, z naciskiem na finanse, usługi biznesowe i administrację. Jest to centrum nowozelandzkiego przemysłu filmowego i efektów specjalnych, a także coraz większe centrum technologii informacyjnych i innowacji, z dwoma publicznymi uniwersytetami badawczymi. Wellington jest jednym z głównych portów morskich Nowej Zelandii i obsługuje zarówno żeglugę krajową, jak i międzynarodową. Miasto jest obsługiwane przez międzynarodowe lotnisko Wellington, trzecie najbardziej ruchliwe lotnisko w kraju. Sieć transportowa Wellington obejmuje linie kolejowe i autobusowe, które docierają aż do wybrzeża Kapiti i Wairarapa, a także promy łączą miasto z Wyspą Południową.

Globalne miasto, opisane przez Lonely Planet w 2013 roku jako „najfajniejsza mała stolica na świecie”, rozrosło się z tętniącej życiem osady Maorysów do odległej placówki kolonialnej, a stamtąd do stolicy Australii, która przeżywa „niezwykłe odrodzenie twórcze” ".

Spis treści

• 1 Toponimia
• 2 Historia
  • 2.1 Osada Maorysów
  • 2.2 Wczesna Europa rozliczenie
  • 2.3 Stolica kraju
• 3 Geografia
  • 3.1 Ulga
  • 3.2 Klimat
  • 3.3 Trzęsienia ziemi
• 4 Demografia
  • 4.1 Jakość życia
  • 4.2 Religia i tożsamość
• 5 Architektura
• 6 Mieszkalnictwo i nieruchomości
• 7 Gospodarka
  • 7.1 Turystyka
• 8 Sztuka i kultura
  • 8.1 Kultura
    • 8.1.1 Muzea i instytucje kulturalne
    • 8.1.2 Festiwale
    • 8.1.3 Film
    • 8.1.4 Muzyka
    • 8.1.5 Teatr i sztuki dramatyczne
    • 8.1.6 Taniec
    • 8.1.7 Komedia
    • 8.1.8 Sztuki wizualne
• 9 Kuchnia
• 10 Sport
• 11 Rządowe
  • 11,1 Lokalne
  • 11,2 Krajowe
• 12 Edukacja
• 13 Transport
• 14 Infrastruktura
  • 14.1 Energia elektryczna
  • 14,2 Gaz ziemny
  • 14.3 Trzy wody
• 15 Media
  • 15.1 Telewizja
• 16 miast bliźniaczych
• 17 Zobacz także
• 18 Odnośniki
• 19 Więcej informacji
• 20 Linki zewnętrzne

• 2.1 Osada Maorysów
• 2.2 Wczesna osada europejska
• 2.3 Stolica kraju

• 3.1 Pomoc
• 3.2 Klimat
• 3.3 Trzęsienia ziemi

• 4.1 Jakość życia
• 4.2 Religia i tożsamość

• 7.1 Turystyka

• 8.1 Kultura
  • 8.1.1 Muzea i instytucje kulturalne
  • 8.1. 2 Festiwale
  • 8.1.3 Film
  • 8.1.4 Muzyka
  • 8.1.5 Teatr i sztuki dramatyczne
  • 8.1.6 Taniec
  • 8.1.7 Komedia
  • 8.1.8 Sztuki wizualne

• 8.1 .1 Muzea i instytucje kulturalne
• 8.1.2 Festiwale
• 8.1.3 Film
• 8.1.4 Muzyka
• 8.1.5 Teatr i sztuki dramatyczne
• 8.1.6 Taniec
• 8.1.7 Komedia
• 8.1.8 Sztuki wizualne

• 11.1 Lokalne
• 11.2 Krajowe

• 14.1 Energia elektryczna
• 14.2 Gaz ziemny
• 14.3 Trzy wody

• 15.1 Telewizja

Toponymia

Wellington bierze swoją nazwę od Arthura Wellesleya, pierwszego księcia Wellington i zwycięzca bitwy pod Waterloo (1815): jego tytuł pochodzi z miasta Wellington w angielskim hrabstwie Somerset. Został nazwany w listopadzie 1840 roku przez pierwotnych osadników Kompanii Nowozelandzkiej na sugestię jej dyrektorów, w uznaniu silnego poparcia księcia dla zasad kolonizacji firmy oraz jego „ciężkiej i skutecznej obrony przed wrogami środek na kolonizację Australii Południowej ”. Jeden z założycieli osady, Edward Jerningham Wakefield, poinformował, że osadnicy „przyjęli poglądy dyrektorów z wielką serdecznością i natychmiast przyjęto nową nazwę”.

W języku maoryskim, Wellington ma trzy imiona. Te Whanganui-a-Tara odnosi się do portu Wellington i oznacza „wielki port Tary”; Pōneke to transliteracja wyrażenia Port Nick , skrót od Port Nicholson (centralne marae miasta, społeczność je wspierająca i kapa haka mają pseudo-plemienne imię Ngāti Pōneke); Te Upoko-o-te-Ika-a-Māui , co oznacza „Głowę ryby Māui” (często skracane do Te Upoko-o-te-Ika ) , tradycyjna nazwa najbardziej wysuniętej na południe części Wyspy Północnej, wywodząca się z legendy o złowieniu wyspy przez półboga Maui. Legendarny maoryski odkrywca Kupe, wódz z Hawik (ojczyzny odkrywców polinezyjskich, o niepotwierdzonym położeniu geograficznym, którego nie należy mylić z Hawajami), miał przebywać w porcie przed 1000 rokiem n.e. Tutaj mówi się, że miał znaczący wpływ na ten obszar, a lokalna mitologia mówi, że nazwał dwie wyspy w porcie imieniem swoich córek, Matiu (wyspa Somes) i Mākaro (wyspa Ward). Jednak mówi się, że główna osada Wellington została stracona przez Tarę, syna Whatonga, wodza z półwyspu Mahia, który powiedział swojemu synowi, aby udał się na południe, aby znaleźć bardziej żyzne ziemie do osiedlenia się.

W nowozelandzkim języku migowym nazwa jest podpisywana przez podniesienie palca wskazującego, środkowego i serdecznego jednej ręki do przodu, tworząc literę „W”, i dwukrotnie potrząsając nią z boku na bok.

Położenie miasta w pobliżu ujścia wąskiej Cieśniny Cooka naraża je na silne wichury, co prowadzi do przydomku „Windy Wellington”.

Historia

Osada Maorysów

Legendy mówią, że Kupe odkrył i zbadał ten region około X wieku. Przed europejską kolonizacją obszar, na którym ostatecznie powstało miasto Wellington, był okresowo zamieszkiwany przez rdzennych Maorysów. Najwcześniejsza data z niezbitymi dowodami na działalność człowieka w Nowej Zelandii to około 1280 roku.

Wellington i jego okolice były zamieszkiwane przez różne grupy Maorysów od XII wieku. Legendarny polinezyjski odkrywca Kupe, wódz z Hawik (ojczyzny odkrywców polinezyjskich, o niepotwierdzonym położeniu geograficznym, którego nie należy mylić z Hawajami), miał przebywać w porcie od ok. 925. Późniejszy odkrywca Maorysów, Whatonga, nazwał port Te Whanganui-a-Tara na cześć swojego syna Tary. XIX wieku większość mieszkańców regionu Wellington była potomkami Whatonga.

Około 1820 roku żyli tam Ngāti Ira i inne grupy, które wywodziły się od odkrywcy Whātonga, w tym Rangitāne i Muaūpoko . Jednak grupy te zostały ostatecznie wyparte z Te Whanganui-a-Tara przez serię migracji innych iwi (plemion Maorysów) z północy. Migrującymi grupami byli Ngāti Toa, którzy przybyli z Kāwhia, Ngāti Rangatahi, z okolic Taumarunui oraz Te Atiawa, Ngāti Tama, Ngāti Mutunga, Taranaki i Ngāti Ruanui z Taranaki. Ngāti Mutunga przeniósł się później na wyspy Chatham. Trybunał Waitangi stwierdził, że w momencie podpisania traktatu z Waitangi w 1840 r. Te Atiawa, Taranaki, Ngati Ruanui, Ngati Tama i Ngati Toa posiadały mana kiedyua interesy w tym obszarze, poprzez podbój i okupację.

Wczesne osadnictwo europejskie

Kroki w kierunku osadnictwa Pākehā (europejskiego) na tym obszarze rozpoczęły się w 1839 r., kiedy pułkownik William Wakefield przybył, aby kupić ziemię, którą New Zealand Company mogła sprzedać przyszłym brytyjskim osadnikom. Wcześniej mieszkańcy Maorysów mieli kontakt z wielorybnikami i handlarzami z Pākehā.

Europejskie rozliczenie zaczęło się wraz z przybyciem na statek grupy przedpotopowej Kompanii Nowozelandzkiej Tory 20 września 1839 r., a następnie 150 osadników na Aurora 22 stycznia 1840 r. W ten sposób osada Wellington poprzedziła podpisanie traktatu z Waitangi (6 lutego 1840 r.). Osadnicy z 1840 roku zbudowali swoje pierwsze domy w Petone (którą przez pewien czas nazywali Britannia) na płaskim terenie u ujścia rzeki Hutt. W ciągu kilku miesięcy obszar ten okazał się bagnisty i podatny na powodzie, a większość przybyszów przeszczepiła swoją osadę, która została zaplanowana bez względu na pagórkowaty teren, przez port Wellington do Thorndon w dzisiejszym mieście Wellington.

Stolica kraju

Wellington zostało ogłoszone miastem w 1840 roku i zostało wybrane na stolicę Nowej Zelandii w 1865 roku.

Wellington zostało stolicą w miejsce Auckland , którą William Hobson uczynił stolicą w 1841 r. Parlament Nowej Zelandii zebrał się po raz pierwszy w Wellington w dniu 7 lipca 1862 r., tymczasowo; w listopadzie 1863 roku premier Nowej Zelandii Alfred Domett złożył przed parlamentem w Auckland rezolucję, że „… stało się konieczne, aby siedziba rządu… została przeniesiona do jakiejś dogodnej miejscowości w Cieśninie Cooka”. Pojawiły się pewne obawy, że bardziej zaludniona Wyspa Południowa (na której znajdowały się pola złota) zdecyduje się utworzyć oddzielną kolonię w Imperium Brytyjskim. Kilku komisarzy (delegatów) zaproszonych z Australii, wybranych ze względu na ich neutralny status, oświadczyło, że miasto jest odpowiednią lokalizacją ze względu na centralne położenie w Nowej Zelandii i dobry port; wierzono, że cała flota Royal Navy może zmieścić się w porcie. Status Wellington jako stolicy wynika raczej z konwencji konstytucyjnej niż ze statutu.

Wellington jest politycznym centrum Nowej Zelandii, w którym mieszczą się główne instytucje rządowe. Parlament Nowej Zelandii przeniósł się do nowej stolicy po spędzeniu pierwszych dziesięciu lat swojego istnienia w Auckland. Sesja parlamentu oficjalnie zebrała się w stolicy po raz pierwszy 26 lipca 1865 roku. W tym czasie ludność Wellington liczyła zaledwie 4900 osób.

Budynki rządowe zostały zbudowane na Lambton Quay w 1876 roku. W miejscu tym znajdowały się pierwotne departamenty rządowe w Nowej Zelandii. Usługi publiczne szybko rozszerzyły się poza możliwości budynku, a pierwszy wydział opuścił go wkrótce po jego otwarciu; do 1975 r. pozostał tylko Wydział Edukacji, a do 1990 r. budynek był pusty. W stolicy znajduje się również sąd najwyższy, Sąd Najwyższy Nowej Zelandii, a historyczny budynek dawnego Sądu Najwyższego (otwarty w 1881 r.) Został powiększony i odrestaurowany do użytku. Rezydencja gubernatora generalnego, Government House (obecny budynek ukończony w 1910 r.) Znajduje się w Newtown, naprzeciw Rezerwatu Basin. Premier House (zbudowany w 1843 roku dla pierwszego burmistrza Wellingtona, George'a Huntera), oficjalna rezydencja premiera, znajduje się w Thorndon przy Tinakori Road.

Ponad sześć miesięcy 1939 i 1940 roku Wellington było gospodarzem nowozelandzkiego Centennial Wystawa świętująca sto lat od podpisania traktatu z Waitangi. Na 55 akrach ziemi w Rongotai znajdowały się trzy boiska wystawowe, wspaniałe gmachy w stylu Art Deco i niezwykle popularny trzyakrowy park rozrywki. Wellington przyciągało ponad 2,5 miliona odwiedzających w czasie, gdy populacja Nowej Zelandii wynosiła 1,6 miliona.

Geografia

Wellington leży na południowo-zachodnim krańcu Wyspy Północnej w Cieśninie Cooka, oddzielając Wyspy Północne i Południowe. W pogodny dzień ośnieżone pasma Kaikoura są widoczne na południu po drugiej stronie cieśniny. Na północy rozciągają się złote plaże Wybrzeża Kapiti. Na wschodzie pasmo górskie Remutaka oddziela Wellington od rozległych równin Wairarapa, regionu winiarskiego o znaczeniu krajowym.

Wellington, położone na 41 ° 17 'szerokości geograficznej południowej, jest najbardziej wysuniętą na południe stolicą świata. Jest to również najbardziej oddalona stolica, najbardziej oddalona od jakiejkolwiek innej stolicy.

Wellington jest gęsto zaludnione niż większość innych miast w Nowej Zelandii ze względu na ograniczoną ilość terenów, które są dostępne między portem a okoliczne wzgórza. Ma bardzo niewiele terenów otwartych, na których można by się rozwijać, co spowodowało rozwój miast podmiejskich. Ze względu na swoje położenie w ryczących latach czterdziestych i wystawienie na działanie wiatrów wiejących przez Cieśninę Cooka, Wellington jest najbardziej wietrznym miastem na świecie, ze średnią prędkością wiatru 27 km / h (17 mph).

Miejskie obszar rozciąga się na obszary administrowane przez rady miejskie Wellington, Lower Hutt, Upper Hutt i Porirua. Przedmieście Porirua leży w porcie Porirua na północy. Lower Hutt i Upper Hutt, zbiorczo określane jako Hutt Valley, to obszary podmiejskie na północny wschód od Wellington City.

Malowniczy naturalny port Wellington i zielone wzgórza ozdobione wielopoziomowymi przedmieściami kolonialnych willi są popularne wśród turystów. Centralna dzielnica biznesowa (CBD) znajduje się w pobliżu Lambton Harbour, odnogi portu Wellington, która leży wzdłuż aktywnego uskoku geologicznego, wyraźnie widocznego na prostym zachodnim brzegu. Teren na zachód od tego miejsca gwałtownie się wznosi, co oznacza, że ​​wiele przedmieść znajduje się wysoko nad centrum miasta. Istnieje sieć spacerów po buszu i rezerwatów utrzymywanych przez Radę Miasta Wellington i lokalnych wolontariuszy. Należą do nich Otari-Wilton's Bush, poświęcony ochronie i rozmnażaniu rodzimych roślin. Region Wellington ma 500 kilometrów kwadratowych (190 2) parków regionalnych i lasów. Na wschodzie znajduje się półwysep Miramar, połączony z resztą miasta nisko położonym przesmykiem w Rongotai, miejscu międzynarodowego lotniska Wellington. Przemysł rozwinął się głównie w Dolinie Hutt, gdzie znajdują się zakłady przetwórstwa spożywczego, przemysł maszynowy, montaż pojazdów i rafinerie ropy naftowej.

Wąskie wejście do portu znajduje się na wschód od półwyspu Miramar i zawiera niebezpieczne płycizny rafy Barrett, na których rozbiło się wiele statków (zwłaszcza prom między wyspami TEV Wahine w 1968 roku). Port ma trzy wyspy: Matiu / Somes Island, Makaro / Ward Island i Mokopuna Island. Jedynie wyspa Matiu / Somes jest wystarczająco duża do zamieszkania. Był używany jako stacja kwarantanny dla ludzi i zwierząt, a podczas I i II wojny światowej był obozem internowania. Jest to wyspa chroniona, która zapewnia schronienie zagrożonym gatunkom, podobnie jak wyspa Kapiti na wybrzeżu. W ciągu dnia istnieje dostęp promem Dominion Post.

Wellington jest głównie otoczone wodą, ale niektóre pobliskie lokalizacje są wymienione poniżej.

Ulga

Strome ukształtowanie terenu kształtuje i ogranicza dużą część miasta Wellington. Godne uwagi wzgórza w Wellington i okolicach to:

• Mount Victoria - 196 m. Mt Vic to popularny spacer zarówno wśród turystów, jak i mieszkańców Wellingtona, ponieważ ze szczytu widać większość Wellington. Na wzgórzu znajdują się liczne trasy rowerowe i spacerowe.
• Mount Albert - 178 m
• Mount Cook
• Mount Alfred (na zachód od Evans Bay) - 122 m
• Mount Kaukau - 445 m
• Mount Crawford
• Brooklyn Hill - 299 m
• Wrights Hill
• Mākara Hill
• Te Ahumairangi (Tinakori) Hill

Klimat

Wellington ma średnio 2055 słonecznych godzin w roku, a klimat Wellington jest umiarkowanym morskim, (Köppen: Cfb ), ogólnie umiarkowane przez cały rok z ciepłymi latami i łagodnymi zimami i rzadko spotyka się z temperaturami powyżej 25 ° C (77 ° F) lub poniżej 4 ° C (39 ° F). Najgorętsza odnotowana temperatura w mieście to 31,1 ° C (88 ° F), a najzimniejsza -1,9 ° C (29 ° F). Miasto słynie z zimowych podmuchów na południu, które mogą sprawić, że temperatura będzie znacznie niższa. Generalnie przez cały rok jest bardzo wietrznie z dużymi opadami; średnie roczne opady wynoszą 1250 mm (49 cali), czerwiec i lipiec to najbardziej wilgotne miesiące. Mrozy są dość powszechne na przedmieściach wzgórz i w dolinie Hutt od maja do września. Śnieg występuje bardzo rzadko na niskich wysokościach, chociaż śnieg spadł na miasto i wiele innych części regionu Wellington podczas oddzielnych wydarzeń 25 lipca 2011 r. I 15 sierpnia 2011 r.

W dniu 29 stycznia 2019 r. Na przedmieściach Kelburn osiągnęła 30,3 ° C (87 ° F), najwyższą temperaturę od czasu rozpoczęcia zapisów w 1927 r.

Trzęsienia ziemi

Wellington doznał poważnych zniszczeń w serii trzęsień ziemi w 1848 r. oraz w wyniku kolejnego trzęsienia ziemi w 1855. Trzęsienie ziemi Wairarapa w 1855 roku miało miejsce w uskoku Wairarapa na północ i wschód od Wellington. Było to prawdopodobnie najpotężniejsze trzęsienie ziemi w zarejestrowanej historii Nowej Zelandii, o szacowanej sile co najmniej 8,2 w skali Moment. Spowodowało to pionowe ruchy od dwóch do trzech metrów na dużym obszarze, w tym podniesienie lądu z portu i przekształcenie go w pływowe bagno. Duża część tej ziemi została następnie zrekultywowana i obecnie stanowi część centralnej dzielnicy biznesowej. Z tego powodu ulica o nazwie Lambton Quay jest oddalona od portu o 100 do 200 metrów (325 do 650 stóp) - tablice umieszczone na chodniku wyznaczają linię brzegową w 1840 r., Wskazując zakres rekultywacji. Trzęsienia ziemi Wairarapa z 1942 r. Spowodowały znaczne szkody w Wellington.

Obszar ten charakteryzuje się wysoką aktywnością sejsmiczną, nawet jak na standardy nowozelandzkie, z głównym uskokiem, uskokiem Wellington, przebiegającym przez centrum miasta i kilka innych w pobliżu. Na obszarze miejskim zidentyfikowano kilkaset mniejszych linii uskoków. Mieszkańcy, szczególnie w wieżowcach, zwykle zauważają kilka trzęsień ziemi każdego roku. Przez wiele lat po trzęsieniu ziemi w 1855 roku większość budynków była w całości wykonana z drewna. Odrestaurowane w 1996 roku budynki rządowe w pobliżu Parlamentu to największy drewniany budynek na półkuli południowej. Podczas gdy mury i stal konstrukcyjna były później wykorzystywane w budownictwie, zwłaszcza w budynkach biurowych, szkielet drewniany pozostaje głównym elementem konstrukcyjnym prawie wszystkich konstrukcji mieszkaniowych. Mieszkańcy pokładają zaufanie w dobrych przepisach budowlanych, które w XX wieku zaostrzyły się. Od trzęsień ziemi w Canterbury w 2010 i 2011 r. Gotowość do trzęsienia ziemi stała się jeszcze większym problemem, ponieważ budynki uznane przez Radę Miejską Wellington za podatne na trzęsienia ziemi oraz koszty spełnienia nowych norm.

Co pięć lat pod Wellington, rozciągające się od Kapiti do Marlborough Sounds, ma miejsce całoroczne powolne trzęsienie ziemi. Po raz pierwszy został zmierzony w 2003 r. I pojawił się ponownie w 2008 i 2013 r. Wyzwala tyle energii, co trzęsienie o sile 7 stopni, ale powoli nie ma żadnych uszkodzeń.

W lipcu i sierpniu 2013 r. Było ich wiele. trzęsienia ziemi, głównie w Cieśninie Cooka w pobliżu Seddon. Sekwencja rozpoczęła się o godzinie 17:09 w niedzielę 21 lipca 2013 r., Kiedy trzęsienie ziemi o sile 6,5 w Seddon uderzyło w miasto, ale nie potwierdzono raportu o tsunami ani żadnych poważnych zniszczeń. O 14:31 w piątek 16 sierpnia 2013 r. Nawiedziło trzęsienie ziemi w jeziorze Grassmere, tym razem o sile 6,6, ale ponownie nie wystąpiły żadne większe szkody, chociaż wiele budynków zostało ewakuowanych. W poniedziałek 20 stycznia 2014 r. O godzinie 15:52 trzęsienie ziemi o sile 6,2 w skali Richtera nawiedziło dolną Wyspę Północną, 15 km na wschód od Eketahuny i było odczuwalne w Wellington, ale początkowo zgłoszono niewielkie uszkodzenia, z wyjątkiem lotniska Wellington, gdzie jeden z dwóch gigantycznych rzeźb orłów upamiętniający Hobbita został oderwany od sufitu.

Dwie minuty po północy w poniedziałek 14 listopada 2016 r. trzęsienie ziemi Kaikoura o sile 7,8 w skali Richtera, które miało miejsce między Culverden i Kaikoura na Wyspie Południowej, spowodowało, że Wellington CBD, Victoria University of Wellington i podmiejska sieć kolejowa Wellington zostały w dużej mierze zamknięte na cały dzień, aby umożliwić inspekcje. Trzęsienie ziemi uszkodziło znaczną liczbę budynków, z 65% szkód w Wellington. Później, zamiast odbudowy, wyburzono wiele ostatnich budynków, co często było decyzją ubezpieczyciela. Dwa z rozebranych budynków miały około jedenastu lat - siedmiokondygnacyjna siedziba NZDF i Urząd Statystyczny w Centreport na nabrzeżu. Doki były zamknięte na kilka tygodni po trzęsieniu ziemi.

Demografia

Cztery miasta składające się na Greater Wellington mają całkowitą populację 436100 (czerwiec 2020), a obszary miejskie stanowią 98,5% tej populacji. Pozostałe obszary są w większości górzyste i rzadko uprawiane lub parki i znajdują się poza granicami obszaru miejskiego. Bardziej niż w większości miast, życie jest zdominowane przez centralną dzielnicę biznesową (CBD). Około 62 000 osób pracuje w CBD, tylko 4 000 mniej niż w CBD w Auckland, pomimo czterokrotnie większej populacji miasta. Populacja jest często zwiększana nieoficjalnie o 57 000, gdy Wybrzeże Kapiti jest częścią obszaru Wellington, biorąc pod uwagę jego przedmieścia / przedmieścia i niewielką odległość.

Cztery obszary miejskie łącznie miały zwykłą populację 401850 mieszkańców w spis ludności w Nowej Zelandii z 2018 r., co oznacza wzrost o 26307 osób (7,0%) od spisu z 2013 r. oraz o 42726 osób (11,9%) od spisu z 2006 r. Było 196 911 mężczyzn i 204 936 kobiet, co daje stosunek płci na poziomie 0,961 mężczyzn na kobietę. Z całej populacji 74 892 osób (18,6%) było w wieku do 15 lat, 93 966 (23,4%) było w wieku od 15 do 29 lat, 185 052 (46,1%) było w wieku od 30 do 64 lat, a 47 952 (11,9%) było w wieku 65 lub więcej lat.

Jakość życia

Wellington zajmuje 12. miejsce na świecie pod względem jakości życia, według badania przeprowadzonego w 2014 roku przez firmę konsultingową Mercer; spośród miast regionu Azji i Pacyfiku, Wellington zajął trzecie miejsce za Auckland i Sydney (od 2014 r.). Wellington stał się bardziej przystępny pod względem kosztów utrzymania w porównaniu z miastami na całym świecie, a jego pozycja w rankingu zmieniła się z 93. (droższe) na 139. (tańsze) w 2009 r., Prawdopodobnie w wyniku wahań kursów walut podczas globalnego spowolnienia gospodarczego od marca 2008 r. do marca 2009 r. „Obcokrajowcy zarabiają więcej za swoje pieniądze w Wellington, które jest jednym z najtańszych miast na świecie do życia”, zgodnie z artykułem z 2009 roku, w którym stwierdzono, że wahania kursów walut sprawiają, że miasta w Nowej Zelandii są przystępne dla międzynarodowych firm. : „Miasta w Nowej Zelandii były teraz bardziej przystępne cenowo dla emigrantów i stanowiły konkurencyjne miejsca dla zagranicznych firm do rozwijania kontaktów biznesowych i wysyłania pracowników”.

Religia i tożsamość

Coraz więcej mieszkańców Wellingtona wyznaje brak przekonań religijnych, a ostatni spis z 2013 r. wykazał 44% w tej kategorii. Największą grupą religijną byli chrześcijanie - 39%. Ta ostatnia liczba oznaczała znaczny spadek w porównaniu z siedmioma latami wcześniej w poprzednim spisie, kiedy ponad 50% populacji zidentyfikowano jako chrześcijanie.

W spisie z 2013 roku nieco ponad 27% populacji Wellington urodziło się za granicą. Najczęstszym miejscem urodzenia za granicą jest Wielka Brytania, z której pochodzi 7,1% ludności obszaru miejskiego. Kolejnymi najczęściej występującymi krajami pochodzenia były Samoa (2,0%), Indie (1,8%), Chiny (1,7%), Australia (1,6%), Filipiny (1,2%), RPA (1,1%), Fidżi (1,0 %), USA (0,8%) i Malezji (0,6%).

Architektura

Wellington prezentuje różnorodne style architektoniczne z ostatnich 150 lat - XIX-wieczne drewniane domki (Painted Ladies), na przykład Italianate Katherine Mansfield Birthplace w Thorndon; usprawnione struktury w stylu Art Deco, takie jak stara siedziba Wellington Free Ambulance, Centralna Straż Pożarna, Apartamenty Fountain Court, Galeria Miejska i dawny budynek poczty i telegrafu; oraz krzywe i żywe kolory postmodernistycznej architektury w CBD.

Najstarszym budynkiem jest Colonial Cottage z 1858 roku w Mount Cook. Najwyższym budynkiem jest Majestic Center przy Willis Street o wysokości 116 metrów, a drugim najwyższym budynkiem jest ekspresjonista strukturalny Aon Center (Wellington) o wysokości 103 metrów. Kaplica Futuna w Karori to kultowy budynek zaprojektowany przez maoryskiego architekta Johna Scotta i architektonicznie uważany za jeden z najważniejszych nowozelandzkich budynków XX wieku.

Stary kościół św. Pawła jest przykładem XIX-wiecznej architektury neogotyckiej, dostosowanej do warunków i materiałów kolonialnych, podobnie jak kościół Marii Anielskiej. Katedra Najświętszego Serca jest bazyliką palladiańskiego odrodzenia z portykiem rzymskiej lub greckiej świątyni. Muzeum Wellington City & amp; Sea in the Bond Store jest w stylu Drugiego Cesarstwa Francuskiego, a budynek biurowy Wellington Harbour Board Wharf w późnym angielskim stylu klasycznym. Istnieje kilka odrestaurowanych budynków teatralnych: St James Theatre, Opera i Embassy Theatre.

Plac Te Ngākau Civic Square jest otoczony przez ratusz i biura rady, Michael Fowler Centre, Wellington Central Library , Stolica E (siedziba Teatru Narodowego dla dzieci), most City-to-Sea i Galeria Miejska.

Ponieważ jest to stolica, znajduje się tu wiele godnych uwagi budynków rządowych. Skrzydło wykonawcze budynków parlamentu Nowej Zelandii, na rogu Lambton Quay i Molesworth Street, zostało zbudowane w latach 1969-1981 i jest powszechnie określane jako Beehive. Po drugiej stronie ulicy znajduje się największy drewniany budynek na półkuli południowej, część dawnych budynków rządowych, w których obecnie mieści się część Wydziału Prawa Uniwersytetu Wiktorii w Wellington.

Modernistyczny budynek mieszczący Muzeum Nowej Zelandii Te Papa Tongarewa leży na nabrzeżu, na Cable Street. Wzmocniono go za pomocą izolacji podstawy - zasadniczo osadzenie całego budynku na podporach wykonanych z ołowiu, stali i gumy, które spowalniają efekt trzęsienia ziemi.

Inne godne uwagi budynki to Ratusz Wellington, stacja kolejowa Wellington, Dominium Muzeum (obecnie Uniwersytet Massey), Aon Center (Wellington), Wellington Regional Stadium i Wellington Airport at Rongotai. Czołowi architekci to Frederick Thatcher, Frederick de Jersey Clere, W. Gray Young, Bill Alington, Ian Athfield, Roger Walker oraz Pynenburg i Collins.

Wellington zawiera wiele kultowych rzeźb i struktur, takich jak Fontanna Wiadra w Cuba Street i Invisible City autorstwa Antona Parsonsa na Lambton Quay. Zlecono rzeźby kinetyczne, takie jak Zefirometr. Ten 26-metrowy pomarańczowy kolec stworzony do ruchu przez artystę Phila Price'a został opisany jako „wysoki, strzelisty i elegancko prosty”, co „odzwierciedla kołysanie masztów jachtu w marinie Evans Bay za nim” i „porusza się jak igła na tarcza instrumentu morskiego, mierząca prędkość morza, wiatru lub statku. ”

Wellington ma wiele różnych stylów architektonicznych, takich jak klasyczne Painted Ladies in Mount Victoria (bardziej podstawowe wersje na zdjęciu powyżej), Newtown i Oriental Bay, drewniane domy w stylu art deco rozsiane po całej okolicy (szczególnie dalej na północ w dolinie Hutt), klasyczne murowane budynki na Cuba Street, domy państwowe, szczególnie na południowych przedmieściach Hutt i Wellington, domy kolejowe w Ngaio i innych przedmieściach kolejowych, duże, nowoczesne budynki w centrum miasta (takie jak charakterystyczny drapacz chmur zwany Majestic Center) i wielkie wiktoriańskie budynki często spotykane również w centrum miasta.

Mieszkania i nieruchomości

Doświadczenie Wellington prawdziwy est zjadł boom na początku XXI wieku i skutki załamania na rynku nieruchomości na świecie na początku 2007 roku. W 2005 roku rynek został opisany jako „silny”. Według jednego z szacunków do 2008 r. Wartość nieruchomości spadła o około 9,3% w ciągu 12 miesięcy. Droższe nieruchomości spadały gwałtownie, czasami nawet o 20%. „Od 2004 r. Do początku 2007 r. Dochody z wynajmu spadły, a dodatnie przepływy pieniężne inwestycje w nieruchomości zniknęły, ponieważ wartość domów rosła szybciej niż czynsze. Następnie ten trend się odwrócił i stopy zwrotu powoli zaczęły się poprawiać”, według dwóch The New Zealand Herald reporterzy piszą w maju 2009 r. W połowie 2009 r. ceny domów spadły, stopy procentowe były niskie, a inwestycje w nieruchomości na wynajem ponownie wyglądały atrakcyjnie, szczególnie w dzielnicy Lambton, według tych dwóch reporterów.

Badanie przeprowadzone przez Radę Miasta Wellington w marcu 2009 r. wykazało, że typowym mieszkańcem mieszkań w centrum miasta był nowozelandzki mieszkaniec w wieku od 24 do 35 lat, wykonujący pracę zawodową w centrum miasta, a dochód gospodarstwa domowego był wyższy niż w okolicach. Trzy czwarte (73%) chodziło do pracy lub na uczelnię pieszo, 13% podróżowało samochodem, 6% autobusem, 2% rowerem (chociaż 31% ma własne rowery) i nie podróżowało zbyt daleko, ponieważ 73% pracowało lub uczyło się w centrum Miasto. Zdecydowana większość (88%) nie miała dzieci w mieszkaniach; 39% to pary bez dzieci; 32% stanowiły gospodarstwa jednoosobowe; 15% to grupy osób mieszkających razem. Większość (56%) posiadała swoje mieszkanie; 42% wynajmowanych (z najemców, 16% płaci od 351 NZ $ do 450 NZ $ tygodniowo, 13% płaci mniej i 15% więcej - tylko 3% płaci więcej niż 651 NZ $ tygodniowo). W raporcie kontynuowano: „Cztery najważniejsze powody zamieszkania w mieszkaniu to styl życia i życie w mieście (23%), blisko pracy (20%), blisko sklepów i kawiarni (11%) oraz niskie koszty utrzymania (11% ) ... Miejski hałas i hałas sąsiadów były głównymi przeszkodami dla mieszkańców mieszkań (27%), a następnie brakiem przestrzeni zewnętrznej (17%), mieszkaniem w pobliżu sąsiadów (9%) oraz wielkością mieszkania i brakiem magazynu przestrzeni (8%). ”

Gospodarstwa domowe to głównie gospodarstwa jednorodzinne, stanowiące 66,9% gospodarstw domowych, a następnie jednoosobowe (24,7%); było mniej gospodarstw wieloosobowych, a jeszcze mniej gospodarstw składających się z dwóch lub więcej rodzin. Liczby te pochodzą ze spisu ludności z 2013 r. Dla regionu Wellington (który obejmuje okolicę oprócz czterech miast).

W grudniu 2019 r. Firma Quotable Value podała, że ​​średnia cena domu za metro w Wellington wynosiła 747 000 USD, wahając się od 603 000 $ w Upper Hutt do 978 000 $ na zachodnich przedmieściach Wellington City.

Gospodarka

Port Wellington jest jednym z głównych portów morskich Nowej Zelandii i obsługuje zarówno żeglugę krajową, jak i międzynarodową. Port obsługuje rocznie około 10,5 miliona ton ładunków, importując produkty ropopochodne, pojazdy samochodowe, minerały oraz eksportując mięso, produkty drzewne, nabiał, wełnę i owoce. Z portu korzysta również wiele statków wycieczkowych.

Sektor rządowy od dawna stanowi ostoję gospodarki, która zwykle rosła i upadała wraz z nim. Tradycyjnie jego centralne położenie oznaczało, że znajdowało się tam wiele siedzib głównych różnych sektorów - zwłaszcza finansów, technologii i przemysłu ciężkiego - z których wiele przeniosło się od tego czasu do Auckland w wyniku deregulacji gospodarczej i prywatyzacji.

W ostatnich latach turystyka, sztuka i kultura, film i technologie informacyjno-komunikacyjne odegrały większą rolę w gospodarce. Średni dochód Wellingtona jest znacznie powyżej średniej w Nowej Zelandii i jest najwyższy ze wszystkich miast Nowej Zelandii. Ma znacznie wyższy odsetek osób z wyższym wykształceniem niż średnia krajowa. Główne firmy z siedzibą w Wellington to:

• Centreport
• Chorus Networks
• Contact Energy
• The Cooperative Bank
• Grupa Datacom
• Infratil
• Kiwibank
• Meridian Energy
• Poczta NZ
• NZX
• Todd Corporation
• Trade Me
• Weta Digital
• Międzynarodowy port lotniczy Wellington
• Xero
• Z Energy

Podczas spisu ludności z 2013 r. Największymi branżami zatrudnienia mieszkańców Wellington były usługi profesjonalne, naukowe i techniczne (25 836 osób), administracja publiczna i bezpieczeństwo (24 336 osób), ochrona zdrowia i pomoc społeczna (17 446 osób), edukacja i szkolenia (16 550 osób) oraz handel detaliczny (16 203 osoby). Ponadto Wellington jest ważnym ośrodkiem nowozelandzkiego przemysłu filmowego i teatralnego, a także drugim po Auckland pod względem liczby firm z branży filmowej.

Turystyka

Turystyka jest głównym źródłem gospodarki miasta, zasilając region około 1,3 mld NZ $ rocznie i stanowiąc 9% całkowitego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty. Miasto jest konsekwentnie wymieniane jako ulubione miejsce Nowej Zelandii w kwartalnym badaniu FlyBuys Colmar Brunton Mood of the Traveller i zajęło czwarte miejsce w rankingu Lonely Planet Best in Travel 2011 Top 10 Cities to Visit w 2011. Nowozelandczycy stanowią największy rynek turystyczny. , przy 3,6 mln wizyt rocznie; Odwiedzający Nową Zelandię wydają średnio 2,4 miliona dolarów nowozelandzkich dziennie. Każdego roku odwiedza go około 540 000 międzynarodowych gości, którzy spędzają 3,7 miliona nocy i 436 milionów NZ $. Największym międzynarodowym rynkiem odwiedzających jest Australia, gdzie ponad 210 000 odwiedzających wydaje rocznie około 334 milionów NZ.

Argumentowano, że budowa muzeum Te Papa pomogła przekształcić Wellington w miejsce turystyczne. Wellington jest reklamowany jako „najfajniejsza mała stolica na świecie” przez Positively Wellington Tourism, wielokrotnie nagradzaną regionalną organizację turystyczną, utworzoną przez Radę Miasta Wellington w 1997 r. Jako organizacja kontrolowana przez radę. Fundusze tej organizacji pochodzą ze stawki handlowej Downtown Levy . W ciągu dekady do 2010 roku miasto odnotowało ponad 60% wzrost liczby noclegów dla gości komercyjnych. Był promowany poprzez różne kampanie i slogany, zaczynając od kultowych reklam Absolutely Positive Wellington. Długoterminowa strategia marketingu krajowego była finalistą konkursu CAANZ Media Awards 2011.

Popularne atrakcje turystyczne to Muzeum Wellington, Zoo w Wellington, Zelandia i Kolejka linowa Wellington. Turystyka rejsowa przeżywa wielki rozkwit zgodnie z ogólnokrajowym rozwojem. W sezonie 2010/11 na 60 liniowcach odwiedziło 125 000 pasażerów i załogi. W sezonie 2011/12 zarezerwowano 80 statków na wizyty - szacuje się, że wstrzykną w gospodarkę ponad 31 milionów dolarów nowozelandzkich i stanowią 74% wzrost w ciągu dwóch lat.

Wellington to popularna konferencja. cel turystyczny ze względu na zwarty charakter, atrakcje kulturalne, wielokrotnie nagradzane restauracje i dostęp do agencji rządowych. W roku kończącym się w marcu 2011 r. Odbyło się 6495 wydarzeń konferencyjnych, obejmujących prawie 800 000 delegatów; dzięki temu w gospodarkę trafiło około 100 milionów dolarów nowozelandzkich.

Sztuka i kultura

Kultura

Kultura Wellingtona słynie na całym świecie od lat 90. XX wieku za to, że jest szczególnie " cool ”, nie pasujący i wpływowy, biorąc pod uwagę stosunkowo niewielkie rozmiary miasta (blisko pół miliona). Tradycyjnie okrzyknięto ją „kulturalną i kreatywną stolicą Nowej Zelandii”. W szczególności Wellington jest znany z wkładu w sztukę, kuchnię (szczególnie kawę; Wellington ma więcej kawiarni na głowę niż Nowy Jork i jest prawdopodobnie miejscem narodzin Flat White) i międzynarodowym filmem (z Avatarem i Władcą Pierścienie, drugi najbardziej kasowy film wszechczasów i jeden z najbardziej udanych seriali wszechczasów, produkowany w dużej mierze w mieście), wśród wielu innych fators wymienionych poniżej.

Wellington jest domem dla wiele instytucji kulturalnych, w tym Te Papa (Muzeum Nowej Zelandii), Biblioteka Narodowa Nowej Zelandii, Archives New Zealand, Wellington Museum (dawniej Wellington Museum of City and Sea), Katherine Mansfield House and Garden (dawniej Katherine Mansfield Birthplace) ), Colonial Cottage, Wellington Cable Car Museum, Reserve Bank Museum, Old St Paul's, National War Memorial i Wellington City Gallery.

Wellington jest miejscem wielu ważnych wydarzeń i uroczystości kulturalnych,w tym odbywający się co dwa lata New Zealand Festival of the Arts, co dwa lata Wellington Jazz Festival, co dwa lata Capital E National Arts Festival for Children oraz najważniejsze wydarzenia, takie jak Brancott Estate World of Wearable Art, TEDxWellington, Cuba Street Carnival, Visa Wellington on a Plate, New Zealand Fringe Festiwal, Międzynarodowy Festiwal Komedii w Nowej Zelandii (także w Auckland), Summer City, The Wellington Folk Festival (w Wainuiomata), New Zealand Affordable Art Show, New Zealand Sevens Weekend and Parade, Out In The Square, Vodafone Homegrown, The Couch Festiwal teatrów zup, Camp A Low Hum i liczne festiwale filmowe.

Coroczny dziecięcy Festiwal Artsplash gromadzi setki studentów z całego regionu. Tygodniowy festiwal obejmuje występy muzyczne i taneczne oraz prezentacje sztuk wizualnych.

Filmowcy Sir Peter Jackson, Sir Richard Taylor i rosnący zespół kreatywnych profesjonalistów zamienili wschodnie przedmieścia Miramar w film. centrum tworzenia, postprodukcji i infrastruktury efektów specjalnych, dające początek pseudonimowi „Wellywood”. Firmy Jacksona to Weta Workshop, Weta Digital, Camperdown Studios, dom postprodukcyjny Park Road Post i Stone Street Studios w pobliżu lotniska Wellington. Najnowsze filmy nakręcone częściowo lub w całości w Wellington to trylogia Władca Pierścieni, King Kong i Avatar. Jackson opisał Wellington: „Cóż, jest wietrznie. Ale w rzeczywistości jest to urocze miejsce, w którym jesteś prawie otoczony wodą i zatoką. Samo miasto jest dość małe, ale okolice bardzo przypominają wzgórza na północy Kalifornia, jak hrabstwo Marin w pobliżu San Francisco i klimat Bay Area i niektóre elementy architektury. To rodzaj skrzyżowania tego z Hawajami ”.

Kiedyś reżyserzy Wellington, Jane Campion i Geoff Murphy, dotarli na ekrany świata ze swoim niezależnym duchem. Młodzi twórcy filmowi Kiwi, tacy jak Robert Sarkies, Taika Waititi, Costa Botes i Jennifer Bush-Daumec, poszerzają linię rodową opartą na Wellington i zakres kinematografii. Istnieją agencje, które pomagają twórcom filmowym w zadaniach, takich jak uzyskiwanie pozwoleń i poszukiwanie lokalizacji.

Wellington ma wiele niezależnych kin, w tym Embassy Theatre, Penthouse, Roxy i Light House, które uczestniczą w festiwale filmowe przez cały rok. Wellington ma jedną z najwyższych frekwencji w kraju na dorocznym Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Nowej Zelandii.

Scena muzyczna wyprodukowała takie zespoły jak The Warratahs, The Mockers, The Phoenix Foundation, Shihad, Beastwars, Fly My Pretties, Rhian Sheehan, Birchville Cat Motel, Black Boned Angel, Fat Freddy's Drop, The Black Seeds, Fur Patrol, Flight of the Conchords, Connan Mockasin, Rhombus and Module, Weta, Demoniac. New Zealand School of Music powstała w 2005 roku w wyniku połączenia programów konserwatorskich i teoretycznych na Uniwersytecie Massey i Uniwersytecie Wiktorii w Wellington. New Zealand Symphony Orchestra, Nevine String Quartet i Chamber music New Zealand mają swoje siedziby w Wellington. Miasto jest także domem dla Rodger Fox Big Band i światowej sławy męskiego chóru A Cappella Vocal FX.

W Wellington znajduje się BATS Theatre, Circa Theatre, National Maori Theatre zespół Taki Rua, Whitireia Performance Center , Taniec narodowy i Szkoła Dramatyczna Toi Whakaari i Narodowy Teatr dla Dzieci w Capital E na Civic Square. St James 'Theatre na Courtenay Place to popularne miejsce występów artystycznych.

W Wellington działają zespoły, które wykonują teatr improwizowany i komedie improwizacyjne, w tym Wellington Improvisation Troupe (WIT), Improvisors i grupa młodzieżowa Joe Improv . Te Whaea National Dance & amp; Drama Center, w którym mieści się nowozelandzka szkoła tańca i dramatu, Toi Whakaari: NZ Drama School & amp; New Zealand School of Dance i Whitireia Performing Arts Center. Są to oddzielne podmioty, które dzielą obiekty w budynku.

Wellington jest siedzibą Royal New Zealand Ballet, New Zealand School of Dance i zespołu tańca współczesnego.

Wiele nowych Wybitni komicy Zelandii albo pochodzą z Wellington, albo tam zaczęli, jak Ginette McDonald („Lyn of Tawa”), Raybon Kan, Dai Henwood, Ben Hurley, Steve Wrigley, Guy Williams, The Flight of the Conchords i satyryk John Clarke („Fred Dagg”).

Grupa komediowa Breaking the 5th Wall działała w Wellington i regularnie występowała w mieście, wykonując mieszankę skeczu i na wpół improwizowanego teatru. W 2012 roku grupa rozpadła się, gdy część jej członków przeniosła się do Australii.

W Wellington działają grupy, które wykonują improwizowany teatr i komedię improwizowaną, w tym Wellington Improvisation Troupe (WIT), The Improvisors i młodzieżowa grupa Joe Improv.

Wellington jest gospodarzem występów na dorocznym Międzynarodowym Festiwalu Komedii w Nowej Zelandii.

W latach 1936-1992 Wellington było siedzibą National Art Gallery of New Zealand, kiedy została połączona z Museum of New Zelandia Te Papa Tongarewa. Wellington jest domem dla nowozelandzkiej Akademii Sztuk Pięknych i Nowej Zelandii Arts Foundation. Miejskie centrum sztuki, Toi Pōneke, jest połączeniem kreatywnych projektów, współpracy i multidyscyplinarnej produkcji. Menedżer programów i usług artystycznych Eric Vaughn Holowacz oraz niewielki zespół z placówki przy Abel Smith Street stworzyli ambitne inicjatywy, takie jak Opening Notes, Drive by Art i publiczne projekty artystyczne. W mieście znajduje się publikacja poświęcona sztuce eksperymentalnej White Fungus . Learning Connexion zapewnia zajęcia plastyczne. Inne galerie sztuki wizualnej to Galeria Miejska.

• Plac Te Ngākau Civic Square z dziełami sztuki Ferns zawieszonymi powyżej

Kuchnia

Wellington charakteryzuje się małymi restauracjami, a kultura kawiarniana jest rozpoznawana na całym świecie, znanym z dużej liczby kawiarni. Istnieje kilka kultowych kawiarni, które zapoczątkowały obsesję na punkcie kawy Wellington. Jednym z nich jest Deluxe Expresso Bar, który został otwarty w 1988 roku. Restauracje Wellington oferują dania m.in. z Europy, Azji i Polinezji; do dań, które mają wyraźnie nowozelandzki styl, są jagnięcina, wieprzowina i cervena (dziczyzna), łosoś, raki (homar), ostrygi błotne, paua (uchowiec), małże, przegrzebki, pipis i tuatua (obie nowozelandzkie skorupiaki); kumara (słodkie ziemniaki); kiwi i tamarillo; i pavlova, narodowy deser.

Sport

Wellington jest domem dla:

• Hurricanes - drużyna Super Rugby z siedzibą w Wellington
• Wellington Lions - drużyna rugby ITM Cup
• Wellington Phoenix FC - klub piłkarski grający w Australasian A-League, jedynym w pełni profesjonalnym klubie piłkarskim w Nowej Zelandii
• Team Wellington - w półprofesjonalnych mistrzostwach Nowej Zelandii w piłce nożnej
• Central Pulse - drużyna netballowa reprezentująca Lower North Island w mistrzostwach ANZ, głównie z siedzibą w Wellington
• Wellington Firebirds i Wellington Blaze - męskie i żeńskie drużyny krykieta
• Wellington Saints - drużyna koszykówki w National Basketball League

Wydarzenia sportowe obejmują:

• sześć meczów bilardowych i dwa mecze ćwierćfinałowe na Mistrzostwach Świata w Rugby 2011
• Wellington Sevens - runda IRB Sevens World Series odbywająca się na stadionie Wellington Regional Stadium przez kilka dni w lutym.
• Mistrzostwa Świata Tae Kwon Do 2011
• World Field 2014 Smoła zdobądź mistrzostwa
• mistrzostwa świata w biegach górskich w 2005 roku
• wyścig uliczny Wellington 500 samochodów turystycznych w latach 1985-1996

Rząd

Lokalne

Obszar miejski Wellington leży w granicach czterech władz terytorialnych: Wellington City, Porirua, Lower Hutt i Upper Hutt. Wellington jest również częścią szerszego regionu Wellington, administrowanego przez Radę Regionu Greater Wellington. Władze lokalne są odpowiedzialne za szeroką gamę usług publicznych, w tym zarządzanie i utrzymanie lokalnych dróg oraz planowanie zagospodarowania terenu.

Krajowe

Wellington jest objęte sześcioma elektoratami generalnymi : Hutt South, Mana, Ōhāriu, Remutaka, Rongotai i Wellington Central. Jest również objęty trzema elektoratami Maorysów: Ikaroa-Rāwhiti, Te Tai Hauāuru i Te Tai Tonga. Każdy elektorat zwraca jednego członka do Izby Reprezentantów Nowej Zelandii. Wszystkie elektoraty są w posiadaniu rządzącej Partii Pracy.

Ponadto istnieje pewna liczba posłów z listy w Wellington, którzy są wybierani z list partyjnych. Przewodniczący Izby Reprezentantów, Trevor Mallard, jest również posłem z listy w Wellington, który wcześniej zajmował Hutt South.

Ponieważ Wellington jest stolicą Nowej Zelandii, jego mieszkańcy są bardziej skłonni do udziału w polityce w porównaniu z innymi miastami w Nowej Zelandii.

Edukacja

Wellington oferuje różnorodne programy studiów wyższych i uniwersyteckich dla studentów:

Victoria University of Wellington ma cztery kampusy i pracuje w systemie trzech trymestrów (początek marca, lipca i listopada). W 2008 r. Przyjęło 21 380 studentów; z tego 16609 było studentami stacjonarnymi. Wśród wszystkich uczniów 56% stanowiły kobiety, a 44% mężczyźni. Podczas gdy wśród studentów byli głównie Nowozelandczycy pochodzenia europejskiego, 1713 było Maorysami, 1024 to studenci z Pacyfiku, 2765 to studenci zagraniczni. Przyznano 5 751 stopni, dyplomów i certyfikatów. Uniwersytet zatrudnia 1930 pełnoetatowych pracowników.

Massey University ma kampus Wellington zwany „kampusem kreatywnym” i oferuje kursy z zakresu komunikacji i biznesu, inżynierii i technologii, zdrowia i dobrego samopoczucia oraz sztuk kreatywnych . Szkoła projektowania została założona w 1886 roku i posiada centra badawcze zajmujące się badaniem zdrowia publicznego, snu, zdrowia Maorysów, małych i dużych; średnie przedsiębiorstwa, katastrofy i doskonałość w szkolnictwie wyższym. W połączeniu z Uniwersytetem Wiktorii utworzono New Zealand School of Music.

Uniwersytet Otago ma oddział w Wellington z Wellington School of Medicine and Health.

Whitireia Nowa Zelandia ma duże kampusy w Porirua, Wellington i Kapiti; Wellington Institute of Technology i National Drama School w Nowej Zelandii, Toi Whakaari. Aby uzyskać więcej informacji, zobacz Lista uniwersytetów w Nowej Zelandii. Okolica Wellington ma wiele szkół podstawowych i średnich.

Transport

Wellington jest obsługiwany przez State Highway 1 na zachodzie i State Highway 2 na wschodzie, spotykając się na skrzyżowaniu Ngauranga na północ od centrum miasta, gdzie SH 1 przebiega przez miasto do lotniska. Dostęp drogowy do stolicy jest ograniczony przez górzysty teren - pomiędzy Wellington a wybrzeżem Kapiti, SH 1 jedzie wzdłuż Centennial Highway, wąskiego odcinka drogi, a pomiędzy Wellington i Wairarapa SH 2 przecina pasma Rimutaka na podobnej wąskiej krętej drodze . Wellington ma dwie autostrady, obie części SH 1: autostrada Johnsonville – Porirua i autostrada miejska Wellington, które w połączeniu z małym odcinkiem poza autostradą w wąwozie Ngauranga łączą Porirua z miastem Wellington.

Transport autobusowy w Wellington jest obsługiwany przez kilku różnych operatorów pod szyldem Metlink. Autobusy obsługują prawie każdą część miasta Wellington, a większość z nich jedzie wzdłuż „Golden Mile” z dworca kolejowego Wellington do Courtenay Place. Do października 2017 r. Istniało dziewięć tras trolejbusowych, wszystkie pozostałe autobusy były napędzane olejem napędowym. Sieć trolejbusowa była ostatnim tego rodzaju publicznym systemem na półkuli południowej.

Wellington leży na południowym krańcu linii kolejowej North Island Main Trunk (NIMT) i Wairarapa Line, zbiegając się na stacji kolejowej Wellington w północny kraniec centralnego Wellington. Dwie linie dalekobieżne odjeżdżają z Wellington: Capital Connection dla osób dojeżdżających z Palmerston North i Northern Explorer do Auckland.

Cztery zelektryfikowane linie podmiejskie rozchodzą się promieniście od stacji kolejowej Wellington do zewnętrznych przedmieść na północ od Wellington - linia Johnsonville przez przedmieścia wzgórz na północ od centrum Wellington; linia Kapiti wzdłuż NIMT do Waikanae na wybrzeżu Kapiti przez Porirua i Paraparaumu; linia Melling do Lower Hutt przez Petone; oraz Hutt Valley Line wzdłuż Wairarapa Line przez Waterloo i Taitā do Upper Hutt. Usługa przewozu spalinami, Wairarapa Connection, łączy się kilka razy dziennie z Masterton w Wairarapa przez 8,8-kilometrowy (5,5 mil) tunel Rimutaka. Łącznie te pięć usług przewozi 11,64 miliona pasażerów rocznie.

Wellington to port na Wyspie Północnej dla promów Cook Strait do Picton na Wyspie Południowej, obsługiwanych przez państwowy Interislander i prywatny Bluebridge. Lokalne promy łączą centrum Wellington z Eastbourne i Seatoun.

Międzynarodowe lotnisko Wellington znajduje się 6 kilometrów (3,7 mil) na południowy wschód od centrum miasta. Obsługują go loty z całej Nowej Zelandii, Australii, Singapuru i Fidżi. Loty do innych międzynarodowych miejsc docelowych wymagają przesiadki na innym lotnisku, ponieważ większe samoloty nie mogą korzystać z krótkiego pasa startowego Wellington (2081 metrów lub 6827 stóp), co stało się problemem w ostatnich latach w odniesieniu do wyników gospodarczych regionu Wellington.

Infrastruktura

Energia elektryczna

Pierwsza publiczna sieć energetyczna Wellington powstała w 1904 r. wraz z wprowadzeniem tramwajów elektrycznych i była pierwotnie zasilana napięciem 105 V i 80 Hz. Konwersja na obecnie standardowe napięcie 230/400 V 50 Hz rozpoczęła się w 1925 r., W tym samym roku miasto zostało podłączone do sieci hydroelektrycznej Mangahao. W latach 1924-1968 zaopatrzenie miasta uzupełniła elektrownia węglowa w Evans Bay.

Dzisiaj Wellington jest zasilany z dziewięciu podstacji Transpower, jednak konstrukcja systemu przesyłowego oznacza, że ​​miasto jest ostatecznie zasilane tylko przez dwie podstacje Transpower: Haywards i Wilton. Wellington Electricity jest właścicielem i operatorem lokalnej sieci dystrybucyjnej.

W mieście znajdują się dwie duże farmy wiatrowe, West Wind i Mill Creek, które łącznie dostarczają do miasta i krajowej sieci elektrycznej do 213 MW energii elektrycznej. Podstacja Haywards w Lower Hutt jest miejscem, w którym znajduje się stacja przekształtnikowa HVDC Inter-Island North Island; łącze HVDC łączy ze sobą sieci North Island i South Island i umożliwia przesyłanie nadwyżki hydroelektrycznej Wyspy Południowej na potrzeby Wyspy Północnej.

Podczas gdy Wellington doświadcza regularnych silnych wiatrów, a tylko 63% sieci Wellington Electricity znajduje się pod ziemią miasto ma bardzo niezawodne źródło zasilania. W roku do marca 2018 roku firma Wellington Electricity ujawniła, że ​​przeciętny klient spędził zaledwie 55 minut bez zasilania z powodu nieplanowanych przerw w dostawie energii.

Gaz ziemny

Wellington i Hutt Valley to dwa z pierwotnych dziewięć miast i miasteczek w Nowej Zelandii, które mają być zaopatrywane w gaz ziemny, gdy pole gazowe Kapuni rozpoczęło produkcję w 1970 r., a 260-kilometrowy (160 mil) rurociąg wysokiego ciśnienia z pola w Taranaki do miasta został ukończony. Wysokociśnieniowe rurociągi przesyłowe zasilające Wellington są obecnie własnością First Gas i są przez nią obsługiwane, a Powerco jest właścicielem i obsługuje rurociągi dystrybucyjne średniego i niskiego ciśnienia na obszarze miejskim.

Trzy wody

„Trzy wody” - woda pitna, woda deszczowa i usługi kanalizacyjne dla Wellington są świadczone przez pięć rad: miasta Wellington, Hutt, Upper Hutt i Porirua oraz Rada Regionalna Greater Wellington. Jednak aktywa wodne tych rad są zarządzane przez firmę zarządzającą aktywami infrastrukturalnymi, Wellington Water.

Pierwsze wodociągowe zaopatrzenie w wodę Wellington pochodziło ze źródła w 1867 roku. Rada Regionalna Greater Wellington zaopatruje teraz Lower Hutt, Porirua, Upper Hutt i Wellington do 220 milionów litrów dziennie. Woda pochodzi z rzeki Wainuiomata (od 1884), rzeki Hutt (1914), rzeki Orongorongo (1926) i warstwy wodonośnej Lower Hutt.

Istnieją cztery oczyszczalnie ścieków obsługujące region, zlokalizowane w:

• Moa Point (obsługujący miasto Wellington)
• Seaview (obsługujący Lower Hutt i Upper Hutt)
• Karori (obsługujący przedmieścia)
• Porirua (obsługujący północne przedmieścia Wellington, Tawa i Porirua)

Miasto stoi przed wyzwaniami związanymi ze starzejącą się infrastrukturą trzech wodach i wystąpiły poważne awarie, szczególnie w systemach kanalizacyjnych. Zaopatrzenie w wodę jest narażone na poważne zakłócenia podczas dużego trzęsienia ziemi, chociaż planuje się wiele projektów mających na celu poprawę odporności zaopatrzenia w wodę i umożliwienie ograniczonego zaopatrzenia w wodę po trzęsieniu ziemi.

Media

Telewizja

Transmisje telewizyjne rozpoczęły się w Wellington 1 lipca 1961 r. wraz z uruchomieniem kanału WNTV1, który stał się trzecim miastem w Nowej Zelandii (po Auckland i Christchurch), które regularnie nadawało programy telewizyjne. Główne studia WNTV1 znajdowały się na Waring Taylor Street w centrum Wellington i nadawały z nadajnika na szczycie Mount Victoria. W 1967 roku nadajnik Mount Victoria został zastąpiony mocniejszym nadajnikiem na górze Kaukau. W listopadzie 1969 roku WNTV1 połączyło się ze swoimi odpowiednikami w Auckland, Christchurch i Dunedin, tworząc NZBC TV.

W 1975 roku NZBC zostało zerwane, a studia Wellington i Dunedin przejmowały NZBC TV jako Television One, podczas gdy Studia Auckland i Christchurch uruchomiły Television Two. W tym samym czasie studia Wellington przeniosły się do nowo wybudowanego centrum telewizyjnego Avalon w Lower Hutt. W 1980 roku Televisions One i Two połączyły się w jedną spółkę Television New Zealand (TVNZ). Większość produkcji telewizyjnych przeniosła się do Auckland w latach 80., a kulminacją było otwarcie nowego centrum telewizyjnego TVNZ w Auckland w 1989 roku.

Miasta partnerskie

Wellington jest miastem partnerskim z następującymi miastami:

• Sydney, Australia (1983)
• Xiamen, Chińska Republika Ludowa (1987)
• Sakai, Japonia (1994)
• Pekin, Chińska Republika Ludowa (2006)
• Canberra, Australia (2016)

Ma również historyczne powiązania z Chanią w Grecji; Harrogate, Anglia; i Çanakkale, Turcja.