Szeged

• Sándor Nagy (Együtt)
• Dr László Solymos (Węgierska Partia Socjalistyczna)

• Sándor Szabó (Węgierska Partia Socjalistyczna)
• László B. Nagy (Fidesz – KDNP)

Szeged (/ ˈsɛɡɛd / SEG-ed , węgierski: (posłuchaj); zobacz także inne nazwy alternatywne) to trzecie co do wielkości miasto Węgier, największe miasto i centrum regionalne Południowej Wielkiej Niziny oraz siedziba powiatu Csongrád-Csanád. Uniwersytet w Szeged jest jednym z najbardziej znanych uniwersytetów na Węgrzech.

Festiwal w Szeged Open Air (teatr) (po raz pierwszy odbył się w 1931 r.) Jest jedną z głównych atrakcji, odbywającą się każdego lata i obchodzoną jako Dzień miasta w dniu 21 maja.

Spis treści

• 1 Etymologia
• 2 Historia
  • 2.1 W XX wieku
• 3 Geografia
• 4 Klimat
• 5 Edukacja
• 6 Demografia
• 7 Gospodarka
  • 7.1 Najwięksi pracodawcy
• 8 Transport
  • 8.1 Autostrady
  • 8.2 Koleje
  • 8.3 Lotnisko
  • 8.4 Transport publiczny
• 9 Sport
  • 9.1 Związkowe kluby piłkarskie
• 10 głównych atrakcji turystycznych
• 11 Polityka
  • 11.1 Lista burmistrzów
• 12 Media
  • 12.1 Stacje telewizyjne
  • 12.2 Stacje radiowe
  • 12.3 Gazety codzienne i portale informacyjne
• 13 Znane osoby
  • 13.1 Urodzony w Szeged
  • 13.2 Mieszkał w Szeged
• 14 bliźniaczych miast - sist er miasta
• 15 Galeria
• 16 Zobacz także
• 17 Notatki
• 18 Odnośniki
• 19 Linki zewnętrzne

• 2.1 W XX wieku

• 7.1 Najwięksi pracodawcy

• 8.1 Autostrady
• 8.2 Kolej
• 8.3 Lotnisko
• 8.4 Transport publiczny

• 9.1 Związkowe kluby piłkarskie

• 11.1 Lista burmistrzów

• 12.1 Stacje telewizyjne
• 12.2 Stacje radiowe
• 12.3 Codzienne gazety i portale informacyjne

• 13.1 Urodzony w Szeged
• 13.2 Mieszkał w Szeged

Etymologia

Nazwa Szeged może pochodzić od starego węgierskiego słowa oznaczającego „róg” ( szeg ), wskazującego na zakręt rzeki Cisy przepływającej przez miasto. Inni twierdzą, że pochodzi od węgierskiego słowa sziget , które oznacza „wyspę”. Inni nadal twierdzą, że szeg oznacza „ciemny blond” ( sötétszőkés ) - nawiązanie do koloru wody, w której łączą się rzeki Cisa i Maros.

Miasto ma własną nazwę w wielu językach obcych, zwykle poprzez dodanie do węgierskiej nazwy przyrostka -in : rumuński Seghedin ; Niemiecki Szegedin lub Segedin ; Grecki Παρτίσκον ( Partiskon ); Włoski Seghedino ; Łacina Partiscum ; Łotewski Segeda ; Litewski Segedas ; Polski Segedyn ; Serbsko-chorwacki Segedin ; Słowacki i czeski Segedín ; Turecki Segedin.

Historia

Szeged i jego okolice były zamieszkane od czasów starożytnych. Ptolemeusz wspomina o najstarszej znanej nazwie miasta: Partiscum. Możliwe, że Attyla, król Hunów, miał swoją siedzibę gdzieś w tym rejonie. Nazwa Szeged została po raz pierwszy wymieniona w 1183 r. W dokumencie króla Béli III.

W II wieku naszej ery na wyspie na Cisie powstała rzymska placówka handlowa i fundamenty zamku w Szegedzie. sugerują, że konstrukcja mogła zostać zbudowana na jeszcze wcześniejszym forcie. Dziś zachował się tylko jeden narożnik zamku.

Podczas najazdu Mongołów miasto zostało zniszczone, a jego mieszkańcy uciekli na pobliskie bagna, ale wkrótce wrócili i odbudowali swoje miasto. W XIV wieku, za panowania Ludwika Wielkiego, Szeged stał się najważniejszym miastem południowych Węgier, a wraz ze zbliżaniem się wojsk tureckich do Węgier rosło strategiczne znaczenie Szegedu. Król Zygmunt Luksemburski kazał zbudować mur wokół miasta. Szeged został podniesiony do statusu wolnego miasta królewskiego w 1498 roku.

Szeged został po raz pierwszy splądrowany przez wojska tureckie 28 września 1526 r., ale został zajęty dopiero w 1543 r. i stał się centrum administracyjnym Turków (patrz osmańskie Węgry). Miasto było ośrodkiem sanjak najpierw w Budin Eyaleti (1543–1596), a następnie w Eğri Eyaleti. Miasto zostało wyzwolone spod panowania tureckiego 23 października 1686 r., A status wolnego miasta królewskiego odzyskało w 1715 r. W 1719 r. Szeged otrzymał od Karola III swój herb (używany do dziś). W ciągu następnych kilku lat Szeged rósł i prosperował. Zakonnicy pijarów przybyli do Szeged w 1719 r. I otworzyli nowe gimnazjum w 1721 r. Prowadził także wykłady naukowe i przedstawienia teatralne. Te lata przyniosły nie tylko dobrobyt, ale także oświecenie. W latach 1728–1744 w mieście często odbywały się procesy czarownic, z których prawdopodobnie największe były procesy w Szeged z lat 1728–29. Procesy o czarownice zostały zainicjowane przez władze, które zdecydowały się na ten środek, aby usunąć problem publicznych skarg na suszę i jej konsekwencje głodu i epidemii, zrzucając odpowiedzialność na ludzi wśród nich, którzy brali się z diabłem. W 1720 r. Ludność węgierska liczyła około 13–16 000 mieszkańców, podczas gdy liczba mieszkańców Serbów wynosiła 1300.

Szeged jest znany jako ojczyzna papryki, przyprawy wytwarzanej z suszonej, sproszkowanej papryki owoce. Papryka pojawiła się na Węgrzech w drugiej połowie XVI wieku jako roślina ozdobna. Około 100 lat później roślina była uprawiana jako zioło i papryka, jaką znamy. Szeged słynie również z szekelygulyas, gulaszu przyrządzanego z wieprzowiny, kiszonej kapusty i śmietany. A także słynie z halászlé, zupy rybnej z karpia i suma.

Obywatele Szegedu odegrali ważną rolę w węgierskiej rewolucji 1848 r. Lajos Kossuth wygłosił tu słynne przemówienie. Szeged był ostatnią siedzibą rządu rewolucyjnego w lipcu 1849 r. Habsburgowie ukarali przywódców miasta, ale później Szeged znów zaczął prosperować; kolej dotarła do niego w 1854 roku, a miasto otrzymało status wolnego miasta królewskiego już w 1860 roku. Sklep Marka Picksa - poprzednika dzisiejszej fabryki Pick Salami - został otwarty w 1869 roku.

Dziś śródmieście Szeged ma szerokie ścieżki. Wynika to głównie z wielkiej powodzi w 1879 r., Która zmiotła całe miasto (pozostało tylko 265 z 5723 domów, zginęło 165 osób). Cesarz Franciszek Józef odwiedził miasto i obiecał, że „Szeged będzie piękniejszy niż kiedyś”. Dotrzymał obietnicy iw następnych latach z ruin wyłoniło się nowe, nowoczesne miasto z pałacami i szerokimi ulicami.

W XX wieku

Po pierwszej wojnie światowej Węgry utracił swoje południowe terytoria na rzecz Serbii, w wyniku czego Szeged stał się miastem położonym blisko granicy, a jego znaczenie zmniejszyło się, ale w miarę jak przejmowało role, które dawniej należały do ​​zaginionych miast, powoli wracało do zdrowia. Po utracie Transylwanii na rzecz Rumunii, Uniwersytet w Kolozsvár (obecnie Cluj-Napoca) przeniósł się do Szeged w 1921 r. (Patrz Uniwersytet w Szeged). W 1923 Szeged przejął funkcję biskupa z Temesvár (obecnie Timișoara, Rumunia). Na krótko zostało zajęte przez wojska rumuńskie podczas wojny węgiersko-rumuńskiej w 1919 r. W latach 20. XX wieku populacja Żydów w Szeged wzrosła i osiągnęła zenit.

Szeged bardzo ucierpiał podczas II wojny światowej. 6000 mieszkańców miasta zostało zamordowanych, Żydów zamknięto w gettach, a następnie wywieziono do obozów zagłady. Szeged został zdobyty przez wojska radzieckie 2 Frontu Ukraińskiego 11 października 1944 r. W trakcie bitwy o Debreczyn. W czasach PRL Szeged stał się ośrodkiem przemysłu lekkiego i spożywczego. W 1965 roku w pobliżu miasta znaleziono ropę.

W 1962 roku Szeged został siedzibą powiatu Csongrád. Zbudowano całe nowe dzielnice, a wiele pobliskich wiosek (np. Tápé, Szőreg, Kiskundorozsma, Szentmihálytelek, Gyálarét) zostało przyłączonych do miasta w 1973 roku (jak to było w czasach komunistycznych).

Dzisiejszy Szeged ważne miasto uniwersyteckie i atrakcja turystyczna.

Szeged Symphony Orchestra (Szegedi Szimfonikus Zenekar) regularnie koncertuje w Szegedi Nemzeti Színház.

Geografia

Szeged znajduje się w pobliżu południowej granicy Węgier, tuż na południe od ujścia rzeki Maros, po obu brzegach Cisy, prawie w centrum Kotliny Karpackiej. Granica Węgier z Serbią znajduje się tuż za miastem.

Klimat

Klimat Szeged jest przejściowy między oceanicznym Köppen "Cfb" (morski klimat zachodniego wybrzeża / klimat oceaniczny) a kontynentalnym (Köppen Dfb ), z mroźnymi zimami, gorącymi latami i dość niskimi opadami. Ze względu na zgłaszane co roku wysokie godziny nasłonecznienia Szeged jest często nazywane miastem słońca ( Napfény városa ).

Edukacja

Miasto Szeged ma 62 przedszkola, 32 szkoły podstawowe i 18 szkół średnich. Dwie najbardziej znane szkoły średnie ( Ságvári Endre Gyakorló Gimnázium i Radnóti Miklós Kísérleti Gimnázium ) znajdują się w pierwszej piętnastce w kraju.

Szeged jest centrum szkolnictwa wyższego Południowej Wielkiej Niziny i zyskało sobie niezłą reputację. Uczy się tu tysiące studentów, z których wielu to obcokrajowcy. Według liczby studentów, Uniwersytet w Szeged jest drugim co do wielkości i czwartym najstarszym uniwersytetem na Węgrzech powstałym w 1581 r. W rankingu akademickim światowych uniwersytetów - 2005 r. Znajduje się na liście najlepszych uniwersytetów w kraju oraz w pierwszej setce w Europie. , oferuje kilka programów na różnych kierunkach studiów.

Centrum Badań Biologicznych Węgierskiej Akademii Nauk, które zostało zbudowane przy pomocy funduszy UNESCO, również było znaczące źródło zaawansowanych badań. Naukowcy z tego laboratorium jako pierwsi na świecie wyprodukowali sztuczny materiał dziedziczny w 2000 roku. Budynek służył jako dom dla wielu znanych konferencji i nadal wnosi wkład w świat nauki.

Szent-Györgyi Albert Agóra to kulturalno-naukowe centrum Szeged, w którym znajdują się laboratoria Centrum Badań Biologicznych oraz wystawy Towarzystwa Komputerowego im. Johna von Neumanna, a zwłaszcza ich historyczne

W 2018 roku w Szeged otwarto nową instytucję naukową, Attosecond Light Pulse Source ELI (ELI-ALPS), tworząc unikalną placówkę, która dostarcza źródła światła o bardzo szerokiej częstotliwości zakres w postaci ultrakrótkich impulsów o dużej częstotliwości powtarzania, który jest potrzebny do różnego rodzaju eksperymentów fizycznych, zwłaszcza w dziedzinie fizyki attosekundowej.

Demografia

Grupy etniczne (spis z 2001 roku):

• Węgrzy - 93,5%
• Romowie - 0,7%
• Niemcy - 0,5%
• Serbowie - 0,2%
• Rumuni - 0,2%
• Chorwaci - 0,1%
• Słowacy - 0,1 %
• Brak odpowiedzi (nieznane) - 4,7%

Religie (spis ludności z 2001 r.):

• Rzymskokatolicki - 54,5%
• kalwiński - 6,7%
• luterański - 1,6%
• grekokatolicki - 0,6%
• Inni (chrześcijanie) - 1,3%
• Inni (niechrześcijanie) - 0,4%
• Ateiści - 21,8%
• Brak odpowiedzi (nieznane) - 13,1%

Gospodarka

Szeged jest jednym z ośrodków przemysłu spożywczego na Węgrzech, szczególnie znanym ze swojej papryki i firm takich jak Pick Szeged, Sole-Mizo, Bonafarm itp. Inne godne uwagi firmy mające swoje siedziby w Szeged to AMSY International, RRE - Szeged, Optiwella, Generál Printing House, RotaPack, Sanex Pro, Agroplanta, Karotin, Florin, Quadrotex i SZEPLAST.

Inne, takie jak ContiTech, Duna-Dráva Cement, Szatmári Malom i Europe Match, nie mają w mieście, ale mają tam zakłady produkcyjne.

Hangár Expo and Conference Centre zapewnia miejsce na międzynarodowe wystawy i konferencje.

Najwięksi pracodawcy

Transport

Szeged jest najważniejszym węzłem komunikacyjnym na Wielkiej Nizinie Południowej. Wzdłuż granicy miasta przebiegają dwie autostrady M5 i M43. Autostradą M5 Szeged jest połączony z Kecskemét, Kiskunfélegyháza i Budapesztem w kierunku północnym oraz z Suboticą, Nowym Sadem i Belgradem w Serbii w kierunku południowym. Dzięki autostradzie M43 - która oddziela się od autostrady M5 w pobliżu Szeged - biegnie w pobliżu Makó do Arad i Timișoara w Rumunii. Ponadto z miasta biegną inne drogi do Makó i Nagylak (droga główna 43), do Röszke (droga główna 5), ​​do Kiskunfélegyháza (droga główna 5), ​​do Ásotthalom i Baja (droga główna 55) oraz do Hódmezővásárhely, Orosháza i Békéscsaba ( Droga główna 47).

Linia kolejowa Budapeszt-Szeged jest ważnym połączeniem kolejowym, podobnie jak linie kolejowe 121 (do Makó), 135 (do Hódmezővásárhely), 136 (do Röszke) i 140 (do Kiskunfélegyháza).

Trwa budowa systemu tramwajowo-kolejowego, który połączy Szeged z sąsiednim Hódmezővásárhely i być może Makó, tworząc w ten sposób drugą po stolicy najbardziej zaludnioną aglomerację miejską w kraju. Pojawiła się propozycja jej przedłużenia, nawet przez serbską granicę, do Suboticy.

Miasto jest również częstym przystankiem dla krajowych i międzynarodowych autobusów dalekobieżnych.

Autostrady

• M5
• M43

Koleje

• 121 (do Makó)
• 135 (do Hódmezővásárhely)
• 136 (do Röszke)
• 140 (do Kiskunfélegyháza).

Lotnisko

Port lotniczy Szeged to międzynarodowe lotnisko w Szeged.

Transport publiczny

W maju 2018 Szeged posiadał 39 lokalnych linii autobusowych - 15 w centrum miasta i 24 na przedmieściach. Chociaż istniało również 5 linii tramwajowych.

Sport

Najpopularniejszym sportem w mieście jest piłka ręczna. Miasto ma jeden dobrze znany klub, zdobywca Pucharu EHF 2013-14 SC Pick Szeged, który gra w Nemzeti Bajnokság I.

Drugim najpopularniejszym sportem w mieście jest piłka nożna. Szeged miał kilka klubów grających w najwyższej klasie węgierskiej ligi I. Są to Szegedi AK, Szegedi Honvéd SE. Jedyny obecnie działający klub Szeged 2011 gra w National Championship II.

Związkowe kluby piłkarskie

• Szeged 2011, obecnie rywalizujący w III Mistrzostwach Krajowych 2018–19
• Szeged United Educational Football SC, obecnie rywalizuje w III Mistrzostwach Krajowych 2018–19
• Szeged VSE, obecnie rywalizuje w mistrzostwach hrabstwa Csongrád
• Szeged EAC, nieistniejący
• Szegedi AK, nieistniejący
• Szegedi Honvéd SE, nieistniejący

Główne zabytki

Polityka

Obecnym burmistrzem Szegedu jest László Botka (Stowarzyszenie na rzecz Szeged).

Lokalny sejmik, wybrany w wyborach samorządowych w 2019 r., Składa się z 33 członków (1 burmistrz, 23 posłów do Parlamentu Europejskiego i 9 Lista odszkodowań posłów do PE) z podziałem na partie polityczne i sojusze:

Lista burmistrzów

Lista burmistrzów miast z 1990 roku:

Media

Miasto oferuje szeroką gamę mediów - stacje telewizyjne i radiowe, wiadomości drukowane i internetowe gazety.

stacje telewizyjne

• Szeged TV
• Tarjáni Kábeltévé Stúdió
• TiszapART TV
• Telin Telewizja

Stacje radiowe

• „Radio 88” FM 95,4 MHz
• Radio imprezowe
• Radio Mi, 89,9 MHz
• Lánchíd Rádió, FM 100,2 MHz
• MR1 Kossuth Rádió, FM 90,3 MHz
• MR2 Petőfi Rádió, 104,6 MHz
<3 > MR3 Bartók Radio, 105,7 MHz
• Dankó Radio, 93,1 MHz
• Radio1, 87,9 MHz

Codzienne gazety i portale informacyjne

• Południowe Węgry (delmagyar.hu)
• szeged.hu
• szegedma.hu

Znane osoby

Urodzony w Szeged

• Adrián Annus (1975), młotek
• Gábor Agárdy (1922) –2006), aktor
• Béla Balázs (1884–1949), pisarz, poeta, krytyk filmowy
• Zsolt Becsey (1964), polityk
• Joseph Csaky (1888–1971) rzeźbiarz
• Krisztián Cser (1977) śpiewak operowy, fizyk
• Attila Czene (1974), mistrz olimpijski w pływaniu zmienną
• János Csonka (1852–1939 ), inżynier, współsprzedaż gaźnika
• Mihály Erdélyi (1895–1979), kompozytorka operetki
• Sophie Evans (1976), gwiazda filmów dla dorosłych
• Ivan Fellegi (1935), główny statystyk Kanady
• Rajmund Fodor (1976), mistrz olimpijski w piłce wodnej
• Jenő Huszka (1875–1960), kompozytor
• Éva Janikovszky (1926–2003), pisarz
• Ferenc Joachim (1882–1964), malarz
• Gyula Juhász (1883–1937), poeta
• Esther Jungreis, mówca ortodoksyjnych Żydów
• Judith Karasz (1912–1977), fotograf i absolwentka Bauhausu
• Moses Max Löw (1857–?), Architekt
• Géza Maróczy (1870–1951), wielki mistrz szachowy
• Anita Márton (1989), miotacz kulek
• Tamás Molnár (1975), mistrz olimpijski w piłce wodnej
• Nickolas Muray (urodzony Miklós Mandl; 1892–1965), urodzony na Węgrzech amerykański fotograf i szermierz olimpijski
• Róbert Nagy (1967), żużel
• László Paskai (1927–2015), arcybiskup Esztergom
• Szilvia Peter Szabo (1982), piosenkarka
• Willy Pogany (1882–1955), ilustrator
• György Sebők (1922–1999), pianista
• Julius Stahel (1825–1912), generał wojny secesyjnej i dyplomata Hli Tetteh (1967), minister spraw zagranicznych Republiki Ghany
• Péter Ágnes (1983), piosenkarz
li>
• Attila Vajda (1983), mistrz olimpijski w kajakarzu
• Vilmos Zsigmond (1930), autor zdjęć

Mieszkał w Szeged

• Mihály Babits poeta, pisarz
• Lipót Fejér matematyk
• Alfréd Haar matematyk
• Attila József poeta
• László Kalmár matematyk
>
• Dezső Kosztolányi poeta, powieściopisarz
• Rabin Leopold Löw, historyk i badacz judaizmu
• Rabin Immanuel Löw, uczony judaizmu, polityk
• Pisarz Mikszáth Kálmán
• Ferenc Móra pisarz, archae olog
• Miklós Radnóti poeta
• Frigyes Riesz matematyk
• Albert Szent-Györgyi noblista chemik i biolog
• Béla Szőkefalvi-Nagy matematyk
• szachowy arcymistrz Peter Leko
• Ferenc Fricsay dyrygent
• Adele Zay (1848–1928), nauczycielka i feministka

Miasta bliźniacze - miasta siostrzane

Szeged jest miastem partnerskim z:

• Cambridge, Anglia, Wielka Brytania (1987)
• Darmstadt, Niemcy (1990)
• Kotor, Czarnogóra (2001)
• Larnaka, Cypr (1994)
• Liège, Belgia (2001)
• Łódź, Polska (2004)
• Nicea , Francja (1969)
• Odessa, Ukraina (1957)
• Parma, Włochy (1988)
• Pula, Chorwacja (2003)
• Rachów, Ukraina (1939, odnowiona 1997)
• Subotica, Serbia (1966, odnowiona 2004)
• Târgu Mureș, Rumunia (1997)
• Timișoara, Rumunia (1998)
• Toledo, Stany Zjednoczone (1990)
• Turku, Finlandia (1971)
• Weinan, Chiny (1999)

Galeria

• Ratusz w Szeged

• Posta Palace

• Pałac MÁV

• Kościół Wotywny nocą

• Macieja Korwina z Węgier

• Elisabeth (Sisi) była cesarzową Austrii i królową Węgier.

• Unger - Mayer House (1911)

• Pomnik Kuno von Klebelsberga

• Art Nou veau

• Dworzec kolejowy w Szeged.

• Pomnik Wielkiej Powodzi (1879)

• Budynek Rektora, Uniwersytet w Szeged

• Instytut Informatyki & amp; Wydział Informatyki, Uniwersytet w Szeged

• Wydział Nauk (budynek chemii), Uniwersytet w Szeged

• Widok z wotywu Kopuła kościoła

• Zdjęcia lotnicze

• Most Belvárosi na rzece Cisa

• Owoce papryki w Szeged

• Muzeum Móra Ferenc

• Anna Thermal-Bath

• Most Szeged na Cisy

• Synagoga w Szeged

• Dom Fekete

Ratusz w Szeged

Posta Palace

MÁV Palace

Kościół Wotywny nocą

Macieja Korwina z Węgier

Elisabeth (Sisi) była cesarzową Austrii i królową Węgier.

Unger - Mayer House (1911)

Pomnik Kuno von Klebelsberga

Art Nouveau

Szeged Railway Station.

The Great Flood (1879) Statue (1879)

Rector's Building, University of Szeged

Instytut Informatyki & amp; Wydział Informatyki, Uniwersytet w Szeged

Wydział Nauk (budynek chemii), Uniwersytet w Szeged

Widok z Kopuły Kościoła Wotywnego

Zdjęcia lotnicze

Most Belvárosi na rzece Cisa

Owoce papryki w Szeged

Muzeum Móra Ferenc

Anna Thermal-Bath

Szeged most na Cisie

Synagoga w Szeged

Dom Fekete