Kruševac

Kruševac (serbska cyrylica: Крушевац (słuchaj)) to miasto i centrum administracyjne okręgu Rasina w środkowej Serbii. Znajduje się w dolinie Morawy Zachodniej, nad rzeką Rasiną. Według spisu ludności z 2011 roku, obszar administracyjny miasta liczy 128 752 mieszkańców, a obszar miejski - 73 316 mieszkańców.

Miasto zostało założone w 1371 roku przez księcia Lazara z Serbii (1371–1389), który używał go jako swojego miejsca.

Spis treści

• 1 Etymologia
• 2 Historia
• 3 Osady
• 4 Demografia
  • 4.1 Grupy etniczne
• 5 Ekonomia
• 6 Polityka
• 7 Sport
• 8 Klimat
• 9 Znani mieszkańcy
• 10 Stosunki międzynarodowe
  • 10.1 Miasta bliźniacze - miasta partnerskie
• 11 Galeria
• 12 Zobacz także
• 13 Bibliografia
• 14 Linki zewnętrzne

• 4.1 Etniczne grupy

• 10.1 Miasta bliźniacze - miasta siostrzane

Etymologia

Etymologia pochodzi od serbskiego słowa oznaczającego „ kamień rzeczny ", krušac , który był wówczas w dużej mierze używany do budowy.

Historia

Kruševac został założony w 1371 roku jako ufortyfikowane miasto posiadanie lorda Lazara Hrebeljana ović. Kościół Lazarica (lub kościół św. Stefana ) został zbudowany przez Lazara w latach 1375–78 w stylu architektonicznym Morava. Wspomniany jest w jednym z edyktów Lazara z 1387 r., Jako jego siedziba, kiedy potwierdził on prawa kupców weneckich na terytorium serbskim. W ramach przygotowań do bitwy o Kosowo (1389 r.) Przeciwko Imperium Osmańskiemu w mieście zebrały się wojska serbskie. Miejsce pałacu Lazara wyznacza zrujnowana zagroda zawierająca fragment wieży jego małżonki, księżniczki Milicy, a wieści o klęsce, zgodnie z legendą, przyniosły jej z pola bitwy wrony. Po bitwie jej siedzibą była księżna Milica. Niewiele, co pozostało z miasta Lazara, to twierdza Kruševac, która została uznana za zabytek kultury o wyjątkowym znaczeniu w 1979 r. Na początku XX wieku pozostało kilka starych domów osmańskich, oprócz starej tureckiej fontanny i łaźni, która była znana jako Alacahisar (Aladža Hisar) w okresie panowania osmańskiego w latach 1427–1833 (nominalnie do 1867 r.), kiedy Kruševac był siedzibą Sanjaka z Kruševaca. Rządy osmańskie zostały przerwane podczas okupacji austriackiej w latach 1688–1690 i 1717–1739.

Duży pomnik poświęcony Serbom poległym w bitwie o Kosowo został wyrzeźbiony przez Đorđe Jovanović i odsłonięty przez króla Serbii Petara I Karađorđevića w 1904 roku. Detalem na pomniku jest m.in. pomnik słynnego niewidomego serbskiego poety Filipa Višnjicia.

Na początku niemieckiej okupacji Jugosławii oddziały Armii Jugosłowiańskiej w Ojczyźnie dowodzone przez Dragutin Keserović, wspierany przez jeden oddział komunistów, zaatakował niemiecki garnizon we wrześniu 1941 roku, ale nie zdołał wyzwolić miasta po czterech dniach bitwy. Podczas II wojny światowej na wzgórzu Bagdala doszło do masowych egzekucji patriotów i antyfaszystów. Największa egzekucja miała miejsce latem 1943 r. Obecnie na miejscu egzekucji stoi pomnik Slobodište (od serbskiego słowa „sloboda”, co oznacza „wolność”). Kruševac został wyzwolony 14 października, kiedy to razem opuścili miasto kolaboranci czetniccy i Niemcy. Po upadku reżimu komunistów w Serbii, rząd Serbii i jego Ministerstwo Sprawiedliwości powołały komisję do zbadania okrucieństw popełnionych przez członków Jugosłowiańskiego Ruchu Partyzanckiego po przejęciu przez nich kontroli nad Serbią jesienią 1944 roku. Spośród 55.554 zarejestrowanych ofiar czystek komunistycznych w Serbii nowy reżim komunistyczny w Kruševac zabił 493 osoby, podczas gdy 11 osób zaginęło.

Kruševac rozwijał się obficie podczas SFRJ. W tym okresie powstało wiele fabryk, a Kruševac stał się jednym z najsilniejszych ośrodków przemysłowych zarówno w Serbii, jak i Jugosławii. Fabryka maszyn IMK 14. oktobar Kruševac zatrudniała około 7 000 pracowników.

Jednak duży przemysł Kruševac nie przetrwał bombardowań NATO i przemian po Miloševiću. Tylko w 2002 roku zbankrutowało 5 fabryk. W latach 2002-2014 zamknięto 27 fabryk, a około 11 000 pracowników straciło pracę. Stopa bezrobocia w Kruševac wyniosła prawie 39% w 2015 roku.

Rozliczenia

Oprócz obszaru miejskiego Kruševac, obszar administracyjny miasta obejmuje następujące 100 miejscowości:

• Bošnjane
• Begovo Brdo
• Bela Voda
• Belasica
• Bivolje
• Bovan
• Bojince
• Boljevac
• Brajkovac
• Bukovica
• Buci
• Wielka Kruševica
• Wielka Łomnica
• Veliki Kupci
• Veliki Šiljegovac
• Veliko Golovode
• Veliko Krušince
• Vitanovac
• Bramkarze
• Vučak
• Gavez
• Gaglovo
• Gari
• Globare
• Globoder
• Gornji Stepos
• Grevci
• Grkljane
• Dvorane
• Dedina
• Dobromir
• Doljane
• Donji Stepos
• Đunis
• Žabare
• Zdravinje
• Zebica
• Zubovac
• Jablanica
• Jasika
• Jošje
• Kamenare
• Kaonik
• Kapidžija
• Kobilje
• Komorane
• Konjuh
• Koševi
• Krvavica
• Kukljin
• Lazarevac
• Lazarica
• Lipovac
• Lovci
• Lukavac
• Ljubava
• Majdevo
• Makrešane
• Mala Vrbnica
• Mala Reka
• Mali Kupci
• Mali Šiljegovac
• Malo Golovode
• Malo Krusince
• Mackovac
• Mesevo
• Modrica
• Mudrakovac
• Naupare
• Padež
• Pakašnica
• Parunovac
• Pasjak
• Pepeljevac
• Petina
• Pozlata
• Poljaci
• Ribare
• Ribarska Banja
• Rlica
• Rosica
• Sebecevac
• Sezemce
• Slatina
• Srndalje
• Srnje
• Stanci
• Suvaja
• Sušica
• Tekija
• Trebotin
• Trmčare
• Ćelije
• Cerova
• Crkvina
• Čitluk
• Šavrane
• Šanac
• Šašilovac
• Šogolj
• Štitare

Demografia

Według wyników spisu powszechnego z 2011 roku miasto Kruševac liczy łącznie 128 752 mieszkańców.

Grupy etniczne

Etykieta eth niszowy skład obszaru administracyjnego miasta:

Gospodarka

Najważniejsze duże firmy z siedzibą w mieście Kruševac to: Trayal Corporation, 14. oktobar, Rubin and Cooper Tire & amp; Rubber Company Serbia. We wrześniu 2017 r. Kruševac ma jedną z 14 wolnych stref ekonomicznych ustanowionych w Serbii.

Poniższa tabela przedstawia ogólną liczbę zarejestrowanych osób zatrudnionych w podmiotach prawnych w ramach ich podstawowej działalności (stan na 2019 r.) :

Polityka

Mandaty w parlamencie miejskim wygrane w wyborach samorządowych 2016:

Sport

Głównym klubem piłkarskim miasta jest FK Napredak Kruševac, który regularnie gra w serbskiej SuperLidze.

Klimat

Znani mieszkańcy

• Stefan Lazarević (1377–1427), średniowieczny władca Serbii
• Stojan Protić (1857–1923), premier Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców 1918–1919, 1920 r.
• Ljubinka Bobić (1897–1978), serbska aktorka
• Stanislav Binički (1872–1942), serbski kompozytor (Marsz nad Driną)
• Dobrica Ćosić (1921–2014), serbski pisarz, najpierw Prezydent FR Jugosławii
• Taško Načić (1934–1993), serbski aktor
• Miodrag Petrović Čkalja (1924–2003), jeden z najpopularniejszych serbskich komików
• Bata Paskaljević (1923–2004), serbski aktor
• Radmila Savićević (1926–2001), serbska aktorka
• Ljiljana Jovanović (1930–2012), serbska aktorka
• Vojin Ćetković (ur. 1971), serbski aktor
• Nataša Tapušković (ur. 1975), serbska aktorka
• Branislav Trifunović (ur. 1978), serbski aktor
• Miroslav Mi. šković (ur. 1945), serbski biznesmen
• Dragiša Binić (ur. 1961), serbski piłkarz, zdobywca Pucharu Europy 1990–1991.
• Milić Jovanović (ur. 1966), serbski piłkarz, 1990–91 Zdobywca Pucharu Europy
• Ognjen Petrović (ur. 1948), serbski piłkarz
• Bojan Zajić (ur. 1980), serbski piłkarz
• Predrag Pavlović (ur. 1986 )), Serbski piłkarz
• Milan Gajić (ur. 1986), serbski piłkarz
• Nikola Milošević (ur. 1993), serbski piłkarz
• Predrag Jovanović (ur. . 1950), serbski muzyk
• Nebojša Bradić (ur. 1956), serbski reżyser teatralny i były minister kultury
• Goran Grbović (ur. 1961), serbski koszykarz, brąz medalista EuroBasket 1987
• Dragan Milosavljević (ur. 1989), serbski koszykarz, srebrny medalista EuroBasket 2017
• Ognjen Jaramaz (ur. 1995), serbski koszykarz
• Aleksandar Mitrović (ur. 1982), serbski siatkarz
• Tijana Bogdanović (ur. 1998), serbski trener taekwondo, E. mistrzyni uropejska i srebrna medalistka Letnich Igrzysk Olimpijskich 2016
• Sanja Vučić (ur. 1993), serbska piosenkarka reprezentująca Serbię w Konkursie Piosenki Eurowizji 2016
• Milica Todorović (ur. 1990) Serbska piosenkarka

Stosunki międzynarodowe

Miasta bliźniacze - miasta siostrzane

Kruševac jest miastem partnerskim z:

• Pistoia, Włochy (1966)
• Trogir, Chorwacja (1972)
• Travnik, Bośnia i Hercegowina (1972)
• Korfu, Grecja (1985)

• Szentendre, Węgry (1990)
• Kiryat Gat, Izrael (1990)
• Rimnicu Vilcea, Rumunia (2003)

Inne formy współpracy i przyjaźni miejskiej podobne do programów miast bliźniaczych / siostrzanych:

• Волгоград, Rosja (1999)
• Стара Загора, Bułgaria (2000 ))
• Ryazan, Rosja (2000)
• Žalec, Słowenia (2006)
• Bijeljina, Bośnia i Hercegowina (2006)

Galeria

• Kobiety sprzedające drób na targu, 1913

• Dzwonnica

• Ruiny średniowiecza w Kruševac

• Pomnik Lazara Hrebeljanovicia w Kruševac

• Pomnik Filipa Višnjića w Kruševac

• Pomnik Kneginji Milicy

• Plac Bohaterów Kosowa

• Plac Bohaterów Kosowa

• Panorama Kruševaca

• Ratusz

• Gimnazjum i muzeum miejskie

• Główny dworzec kolejowy w mieście

Kobiety sprzedające drób na targu, 1913

Dzwonnica

Średniowieczne ruiny w Kruševac

Pomnik Lazara Hrebeljanovicia w Kruševac

Pomnik Filipa Višnjića w Kruševac

Pomnik Kneginji Milicy

Plac Bohaterów Kosowa

Plac Bohaterów Kosowa

Panorama Kruševaca

Ratusz

Gimnazjum i muzeum miejskie

Główna stacja kolejowa w mieście