Gondar

Gondar lub Gonder (amharski: ጎንደር, Gonder lub Gondär ; dawniej ጐንደር, Gʷandar lub Gʷender ) to miasto i woreda w regionie Amhara w Etiopii. Położone w strefie Semien Gondar w regionie Amhara, Gondar znajduje się na północ od jeziora Tana na rzece Lesser Angereb i na południowy zachód od gór Simien. Ma szerokość i długość 12 ° 36'N 37 ° 28'E / 12,600 ° 37,467 ° N ° E / 12,600; 37.467 z wysokością 2133 metrów nad poziomem morza. Od 2016 roku Gondara liczy 299 969 mieszkańców.

Gondar służył wcześniej jako stolica Cesarstwa Etiopskiego i późniejszej Prowincji Begemder. W mieście znajdują się pozostałości kilku zamków królewskich, w tym tych znajdujących się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO Fasil Ghebbi, za które Gondar nazwano „Camelotem Afryki”.

Spis treści

• 1 Historia
  • 1.1 Pochodzenie
  • 1.2 XVI wiek
  • 1.3 XVII wiek
  • 1.4 XIX wiek
  • 1,5 XX wiek
• 2 Pejzaż miejski
• 3 Edukacja
• 4 Dane demograficzne
• 5 Dokumentacja ze skanerami laserowymi 3D
• 6 Transport
• 7 Klimat
• 8 miast partnerskich
• 9 Znane osoby
• 10 Zobacz także
• 11 Notatki
• 12 Odnośniki
• 13 Linki zewnętrzne

• 1.1 Pochodzenie
• 1.2 16. wiek
• 1.3 XVII wiek
• 1.4 XIX wiek
• 1.5 XX wiek

Historia

Pochodzenie

Aż do XVI wieku Salomońscy cesarze Etiopii zwykle nie mieli stałej stolicy, ale zamiast tego mieszkali w namiotach w tymczasowych obozach królewskich, przemieszczając się po swoich królestwach, podczas gdy ich rodzina, ciało strażnicy i świta pożerali nadwyżki plonów i wycinali pobliskie drzewa na opał. Jedynym wyjątkiem od tej reguły była Debre Berhan, założona przez Zarę Yaqob w 1456 roku; Tegulet w Szewie był także zasadniczo stolicą w pierwszym wieku panowania Salomona. Gondar został założony przez cesarza Fasilidesa około 1635 roku i rozwijał się jako miasto rolnicze i targowe. W tamtym czasie istniał przesąd, że nazwa stolicy powinna zaczynać się od litery `` Gʷa '' (współczesna wymowa `` Gʷe ''; Gonder był pierwotnie zapisany jako Gʷandar), co również przyczyniło się do wzrostu Gorgory (założonej jako Gʷargʷara) w stuleciach po 1600 roku. Tradycja mówi również, że bawół zaprowadził cesarza Fasilidesa do sadzawki obok Angerebu, gdzie „stary i czcigodny pustelnik” powiedział cesarzowi, że umieści tam swoją stolicę. Fasilides napełnił basen i zbudował swój zamek w tym samym miejscu. Cesarz zbudował także łącznie siedem kościołów; pierwsze dwa, Fit Mikael i Fit Abbo, zostały zbudowane w celu zakończenia lokalnych epidemii. Pięciu cesarzy, którzy podążali za nim, również zbudowało swoje pałace w mieście.

XVI wiek

Począwszy od cesarza Menasa w 1559 roku władcy Etiopii zaczęli spędzać porę deszczową w pobliżu jeziora Tana, często wracając co roku w to samo miejsce. Te obozowiska, które przez krótki czas kwitły jako miasta, to między innymi Emfraz, Ayba, Gorgora i Dankaz.

XVII wiek

W 1668 r. W wyniku narady kościelnej cesarz Yohannes I orzekł, że mieszkańcy Gondaru mają być segregowani ze względu na religię. To spowodowało, że muzułmanie przenieśli się do ich własnej dzielnicy, Islamge (amharski: እስላምጌ, „miejsce islamu” lub „kraj islamu”) lub Islam Bayt (እስላምቤት „House of Islam, „dosł.„ Dom islamu ”), w ciągu dwóch lat. Ta dzielnica stała się znana jako Addis Alem (amharski od „Nowego Świata”).

Szacuje się, że w XVII wieku populacja miasta przekroczyła 60 000. Wiele budynków z tego okresu przetrwało pomimo zawirowań XVIII wieku. Za panowania Iyasu Wielkiego Gondar zyskał poczucie wspólnoty; kiedy cesarz wezwał mieszkańców, by rozprawili się z nim i poszli za nim w jego kampanii przeciwko Oromo w Damot i Gojjam, podobnie jak dwór i poddani wcześniejszych cesarzy, odmówili. Chociaż Gondar był z definicji miastem, według Donalda Levine'a nie był tyglem różnorodnych tradycji ani oknem Etiopii na szerszy świat. „Służył raczej jako czynnik przyspieszający rozwój własnej kultury Amhara. I w ten sposób stał się ogniskiem narodowej dumy… nie jako siedlisko obcych zwyczajów i niemoralności, jak często uważają dzisiaj Addis Abebę, ale jako najdoskonalsze ucieleśnienie ich tradycyjnych wartości ”. Jak pisze Levine w przypisie, był to ortogenetyczny wzorzec rozwoju, w odróżnieniu od heterogenetycznego.

XIX wiek

Miasto służyło jako stolica Etiopii do czasu, gdy Tewodros II przeniósł cesarską stolicę do Magadali, gdy został koronowany na cesarza w 1855 roku; Tewodros II splądrował i spalił miasto w 1864 r., A następnie ponownie je zdewastował w grudniu 1866 r. Abdallahi ibn Muhammad splądrował Gondar, gdy najechał Etiopię w czerwcu 1887 r. Gondar został ponownie spustoszony 23 stycznia następnego roku, kiedy sudańscy najeźdźcy podpalili prawie wszystkie kościoły w mieście.

XX wiek

Po wojskowej okupacji Etiopii przez Królestwo Włoch w 1936 roku, Gondar był dalej rozwijany pod okupacją włoską, a misjonarze Comboni założyli w 1937 roku łacińsko-katolicka prefektura apostolska Gondar, która miała zostać zniesiona po śmierci jej jedynego prefekta w 1951 roku.

Podczas drugiej wojny światowej włoskie siły Mussoliniego po raz ostatni stawiały opór w Gondar w listopadzie 1941 roku, po tym, jak Addis Abeba padł pod naporem sił brytyjskich sześć miesięcy wcześniej. Okolice Gondaru były jednym z głównych ośrodków działalności partyzantki włoskiej przeciwko siłom brytyjskim do lata 1943 roku.

Podczas wojny domowej w Etiopii siły Etiopskiego Związku Demokratycznego przejęły kontrolę nad znaczną częścią regionu Begemder , a przez część 1977 roku operował w promieniu kilku kilometrów od Gondaru i wydawał się być w punkcie zdobywania miasta. W ramach operacji Tewodros pod koniec wojny domowej Gondar został zdobyty przez Etiopski Ludowo-Rewolucyjno-Demokratyczny Front w marcu 1991 roku.

Pejzaż miejski

Gondar tradycyjnie był podzielony na kilka dzielnic lub kwatera: Addis Alem, gdzie mieszkali muzułmanie; Kayla Meda, gdzie mieszkali zwolennicy Beta Israel; Abun Bet, skupiony wokół rezydencji Abuny, czyli nominalnej głowy kościoła etiopskiego; i Qagn Bet, siedziba szlachty. Gondar jest również znanym centrum nauki kościelnej etiopskiego prawosławnego kościoła Tewahedo i znanym z posiadania 44 kościołów - o wiele lat więcej niż jakakolwiek inna osada w Etiopii. Gondar i otaczające go krajobrazy stanowią ojczyznę większości etiopskich Żydów.

Nowoczesne miasto Gondar jest popularne jako cel turystyczny ze względu na wiele malowniczych ruin w Fasil Ghebbi (Królewskie Ogrodzenie), z którego niegdyś cesarze panował. Najbardziej znane budynki w mieście znajdują się w Królewskiej Zagrodzie, do której należą zamek Fasilides, pałac Iyasu, sala Dawita, sala bankietowa, stajnie, zamek cesarzowej Mentewab, kancelaria, biblioteka i trzy kościoły. W pobliżu miasta znajduje się Łaźnia Fasilides, w której odbywa się coroczna ceremonia, podczas której zostaje poświęcona, a następnie otwarta do kąpieli; kompleks Qusquam, zbudowany przez cesarzową Mentewab; XVIII-wieczny pałac Ras Mikael Sehul i kościół Debre Berhan Selassie.

Śródmieście Gondar ukazuje wpływy włoskiej okupacji późnych lat 30. Na głównym placu znajdują się sklepy, kino i inne budynki publiczne w uproszczonym włoskim stylu Moderne, wciąż charakterystycznym dla tego okresu, pomimo późniejszych zmian i często zaniedbanych. Interesujące są także wille i mieszkania w pobliskiej dzielnicy, w których niegdyś mieszkali urzędnicy okupacyjni i koloniści.

Edukacja

W mieście znajduje się Uniwersytet Gondar, na którym znajduje się główny wydział Etiopii: medycyna.

Demografia

Na podstawie spisu powszechnego z 2019 roku przeprowadzonego przez Centralną Agencję Statystyczną Etiopii (CSA), Gondar liczył łącznie 500 788 mieszkańców, z czego 300 000 to mężczyźni, a 200 788 kobiety. Większość mieszkańców wyznawała etiopskie prawosławie, przy czym 90,2% podało, że jest to ich religia, podczas gdy 8% populacji stwierdziło, że są muzułmanami, a 1,1% to protestanci.

Ogólnokrajowy spis ludności z 1994 r. Wykazał całkowitą populację z 112 249 w 21 695 gospodarstw domowych, w tym 51 366 mężczyzn i 60 883 kobiet. Trzy największe grupy etniczne zgłoszone w Gondar Zuria to Amhara (88,91%), Tigrayan (6,74%) i Qemant (2,37%); wszystkie inne grupy etniczne stanowiły 1,98% populacji. Amharski był używany jako pierwszy język przez 94,57%, a 4,67% mówiło po tigrinii; pozostałe 0,76% mówiło wszystkimi innymi zgłoszonymi językami podstawowymi. 83,31% wyznawało etiopskie prawosławie, a 15,83% populacji stwierdziło, że są muzułmanami. Gondar był niegdyś domem dużej populacji Żydów etiopskich, z których większość wyemigrowała do Izraela na przełomie XX i XXI wieku, w tym obecnego ambasadora Izraela w Etiopii Belaynesh Zevadia.

Języki, którymi posługuje się Gondar. od 2007

Dokumentacja ze skanerami laserowymi 3D

Projekt Zamani udokumentował Fasil Ghebbi w centrum Gondaru za pomocą naziemnego skanowania laserowego 3D. Udokumentowane struktury obejmują: Zamek Cesarza Fasilidesa, Zamek Bakaffa, Sala Dawita III, Zamek Cesarza Iyasu, Biblioteka Królewska, Kancelaria, Budynek Archiwum Królewskiego.

Niektóre z teksturowanych modeli 3D , wycieczka panoramiczna, elewacje, sekcje i plany są dostępne na www.zamaniproject.org.

Transport

Transport lotniczy jest obsługiwany przez lotnisko Gondar (kod ICAO HAGN, IATA GDQ), znane również jako lotnisko Atse Tewodros, po cesarzu Etiopii (Atse) Tewodros. Znajduje się 18 km (11 mil) na południe od miasta. Podróżowanie po Gondar odbywa się głównie za pomocą minibusów i motocykli 3-kołowych (dla 3–4 pasażerów).

Autobusy międzymiastowe są obsługiwane przez firmę Selam Bus Line Share Company i Sky Bus Transport System. jako niezależne autobusy, które odjeżdżają z miejskiego dworca autobusowego.

Klimat

System klasyfikacji klimatu Köppena-Geigera klasyfikuje klimat jako wilgotny subtropikalny (Cwa), graniczący z subtropikalnymi wyżynami (Cwb) .

Miasta partnerskie

Zgodnie z wytycznymi Sister Cities International, Gondar jest miastem siostrzanym z:

• Corvallis, Oregon, Stany Zjednoczone
• Hrabstwo Montgomery, Maryland
• Rishon LeZion, Izrael

Znane osoby

• Eténèsh Wassié: piosenkarka i azmari
• Aster awake to etiopska piosenkarka. Głos Astera zyskał szerszą publiczną popularność