Göttingen

Göttingen (/ ˈɡɜːtɪŋən /, także USA: / ˈɡɛt- /, niemiecki: (słuchaj); dolnoniemiecki: Chöttingen ) jest miastem uniwersyteckim w Dolnej Saksonii w Niemczech, stolicy regionu o tej samej nazwie. Przepływa przez nią rzeka Leine. Na początku 2017 roku populacja liczyła 134 212 osób.

Spis treści

• 1 Informacje ogólne
• 2 Historia
  • 2.1 Wczesna historia
  • 2.2 Cesarski pałac w Gronie
  • 2.3 Założenie miasta
  • 2.4 Ekspansja
  • 2.5 Rozwój i niezależność
  • 2.6 Utrata niepodległości do dnia dzisiejszego
    • 2.6.1 Uniwersytet
    • 2.6.2 Kolej
    • 2.6.3 Epoka nazistowska (1933-1945)
    • 2.6.4 Historia współczesna
• 3 Znaczenie kulturowe
• 4 Incorporations
• 5 Demografia
• 6 Transport
• 7 Religia
• 8 Polityka
• 9 Herb
• 10 Międzynarodowe Relacje
  • 10.1 Miasta bliźniacze - miasta siostrzane
• 11 Znani ludzie urodzeni w Getyndze
• 12 Znani ludzie, którzy zginęli w Getyndze
• 13 Sport
• 14 Uniwersytety i szkoły wyższe
• 15 Placówki kulturalne
  • 15.1 Teatr
  • 15.2 Muzea, zbiory, wystawy
  • 15.3 Ogrody
  • 15.4 Media lokalne
• 16 Zobacz także
• 17 Odnośniki
• 18 Linki zewnętrzne

• 2.1 Wczesne historia
• 2.2 Cesarski pałac w Gronie
• 2.3 Założenie miasta
• 2.4 Ekspansja
• 2.5 Rozwój i niezależność
• 2.6 Utrata niepodległości do dnia dzisiejszego
  • 2.6.1 Uniwersytet
  • 2.6.2 Kolej
  • 2.6.3 Era nazistowska (1933-1945)
  • 2.6.4 Historia współczesna

• 2.6.1 Uniwersytet
• 2.6.2 Kolej
• 2.6.3 Era nazistowska (1933-1945)
• 2.6.4 Historia współczesna

• 10.1 Miasta bliźniacze - miasta siostrzane

• 15.1 Teatr
• 15.2 Muzea, zbiory, wystawy
• 15.3 Ogrody
• 15.4 Media lokalne

Informacje ogólne

Początki Getyngi leżały w wiosce Gutingi , wspomnianej po raz pierwszy w dokumencie z 953 roku. Miasto zostało założone na północny zachód od tej wioski w latach 1150-1200 i przyjęło swoją nazwę. W średniowieczu miasto było członkiem Ligi Hanzeatyckiej, a tym samym bogatym miastem.

Dziś Getynga słynie ze swojego starego uniwersytetu ( Georgia Augusta lub „Georg-Augusta -Universität ”), który został założony w 1734 roku (pierwsze klasy w 1737 roku) i stał się najczęściej odwiedzanym uniwersytetem w Europie. W 1837 roku siedmiu profesorów protestowało przeciwko absolutnej suwerenności królów Hanoweru; stracili swoje pozycje, ale stali się znani jako „Göttingen Seven”. Wśród jego absolwentów są znane postacie historyczne: bracia Grimm, Heinrich Ewald, Wilhelm Eduard Weber i Georg Gervinus. Również niemieccy kanclerze Otto von Bismarck i Gerhard Schröder uczęszczali do szkoły prawniczej na Uniwersytecie w Getyndze. Karl Barth sprawował tu swoją pierwszą profesurę. Niektórzy z najsłynniejszych matematyków w historii, Carl Friedrich Gauss, Bernhard Riemann i David Hilbert, byli profesorami w Getyndze.

Podobnie jak inne miasta uniwersyteckie, Getynga rozwinęła swoje własne osobliwe tradycje. W dniu nadania stopnia doktora studenci są ciągnięci na wózkach z Wielkiej Sali do fontanny Gänseliesel przed Starym Ratuszem. Tam muszą wspiąć się na fontannę i pocałować posąg Gänseliesel ( gęsi dziewczyna ). Ta praktyka jest faktycznie zabroniona, ale prawo nie jest egzekwowane. Statua jest uważana za najbardziej całowaną dziewczynę na świecie.

Prawie nietknięte przez alianckie bombardowania w czasie II wojny światowej, śródmieście Getyngi jest teraz atrakcyjnym miejscem do życia z wieloma sklepami, kawiarniami i barami. Z tego powodu wielu studentów mieszka w centrum miasta i nadaje Getyndze młodzieńczy charakter. W 2003 roku 45% populacji w centrum miasta było w wieku od 18 do 30 lat.

Pod względem handlowym Göttingen słynie z produkcji maszyn optycznych i precyzyjnie zaprojektowanych, będących siedzibą mikroskopii świetlnej. oddział Carl Zeiss, Inc. i główna strona firmy Sartorius AG, która specjalizuje się w biotechnologii i sprzęcie pomiarowym - region wokół Göttingen reklamuje się jako „Measurement Valley”.

Bezrobocie w Getyndze wynosiło 12,6% w 2003 roku i wynosi obecnie 7% (marzec 2014). Miejska stacja kolejowa na zachód od centrum miasta znajduje się przy głównej linii kolejowej północ-południe w Niemczech.

Getynga ma dwie profesjonalne drużyny koszykówki; zarówno męskie, jak i żeńskie drużyny grają w Basketball-Bundesliga . W sezonie 2007-08 obie drużyny zagrają w pierwszej lidze.

Historia

Wczesna historia

Początki Getyngi sięgają wioski Gutingi położonej bezpośrednio na południowy wschód od obecnego miasta. Nazwa wioski prawdopodobnie pochodzi od małego strumienia, zwanego Gote , który kiedyś przez nią przepływał. Ponieważ końcówka -ing oznacza „żyjący przez”, nazwa ta może być rozumiana jako „wzdłuż Gote”. Archeologiczne dowody wskazują na osadnictwo już w VII wieku. Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z dokumentu Świętego Cesarza Rzymskiego Ottona I z 953 r., W którym przekazuje on część swojego majątku ze wsi klasztorowi Moritz w Magdeburgu. Odkrycia archeologiczne wskazują na szerokie stosunki handlowe z innymi regionami i rozwinięte rzemiosło w tym wczesnym okresie.

Cesarski pałac w Gronie

Na początku Gutingi został przyćmiony przez Grona , historycznie udokumentowany od roku 915 jako nowo wybudowana forteca, leżąca naprzeciwko Gutingi na wzgórzu na zachód od rzeki Leine. Później był używany jako ottoński pałac cesarski, z 18 udokumentowanymi wizytami królów i cesarzy między 941 a 1025 AD. Ostatni cesarz rzymski, który korzystał z fortecy Grona (podobno lubił to miejsce), Heinrich II (1002–1024), również zbudował kościół w sąsiednim Gutingi , poświęcony Saint Alban. Obecny budynek kościoła, który zajmuje to miejsce, kościół św. Albani, został zbudowany w 1423 roku.

Twierdza straciła wtedy swoją funkcję pałacu w 1025 roku, po śmierci Heinricha II, wycofując się do niej w zły stan zdrowia. Później był używany przez władców Grone. Twierdza została zniszczona przez mieszkańców Getyngi w latach 1323-1329, a ostatecznie zrównana z ziemią przez księcia Ottona I podczas jego waśni z miastem Getynga w 1387 roku.

Założenie miasta

Z czasem przy przeprawie rzeki Leine na zachód od wioski, od której wzięła swoją nazwę, zaczęła powstawać osada handlowa. To właśnie tej osadzie ostatecznie nadano prawa miejskie. Oryginalna wieś pozostawała rozpoznawalna jako odrębna całość do około 1360 roku, kiedy to została włączona do fortyfikacji miejskich.

Prawdopodobnie obecne miasto zostało założone między 1150 a 1180 rokiem, chociaż dokładne okoliczności nie są znany. Przypuszcza się, że założył go Henryk Lew, książę Saksonii i Bawarii. Układ ulic w najstarszej części miasta ma kształt pięciokąta i zaproponowano, aby powstanie miasta było zgodne z planowanym projektem. W tym czasie miasto było znane pod nazwą Gudingin lub też Gotingen . Jego mieszkańcy przestrzegali prawa dobrobytu i prawa do rządzenia, a wspomina się wówczas o pierwszych mieszczanach z Getyngi, co wskazuje, że Getynga była już zorganizowana jako prawdziwe miasto. Nie było to jednak Wolne Miasto Cesarskie (niem. Reichsstadt ), lecz podlegało książętom Welf z Brunszwiku-Lüneburga. Henryk Starszy (V) z Brunszwiku, najstarszy syn Henryka Lwa i brat Świętego Cesarza Rzymskiego Ottona IV, zostaje nadany jako pan nad Getyngą w latach 1201–1208. Oryginalna rezydencja Welfów w mieście składała się z budynku gospodarczego i stajnie książąt Welf, które zajmowały najstarszą część fortyfikacji miasta zbudowanych przed 1250 rokiem. W początkach swojego istnienia Getynga angażowała się w konflikty Welfów ze swoimi wrogami. Początkowe konflikty w pierwszych dziesięcioleciach XIII wieku przyniosły korzyści mieszczanom w Getyndze, którzy potrafili wykorzystać sytuację polityczną i militarną do zabiegania o względy różnych stron, zmuszając tym samym panów miasta Welf do pewnych kompromisów z miastem. W dokumencie z 1232 r. Książę Otto the Child przywrócił obywatelom Getyngi prawa, które posiadali za czasów jego wujków Otto IV i Henryka Starszego z Brunszwiku. Były to przywileje dotyczące samorządności miasta, ochrony kupców i ułatwiania handlu. W tym czasie Getynga posiadała radę mieszczan. Nazwiska członków rady są po raz pierwszy podane w dokumencie z 1247 roku.

Rozbudowa

Obszar zabezpieczony początkowymi fortyfikacjami obejmował stary rynek, stary ratusz, dwa główne kościoły, św. Jana ( św. Jana ) i św. Jakuba ( św. Jakuba ), mniejszy kościół św. Mikołaja ( św. Mikołaja ) ), a także duże Weender Straße, Groner Straße i Rote Straße ( czerwona ulica ). Na zewnątrz fortyfikacji przed bramą miejską Geismar leżała stara wioska z kościołem św. Albana, który był później znany jako Geismarer altes Dorf (dawny Geismar wioska). Wioska ta była tylko w ograniczonym stopniu kontrolowana przez Welfish i dlatego nie mogła być objęta przywilejami i fortyfikacjami miasta.

Początkowo miasto było chronione przez wały, pod koniec XIII wieku, a następnie przez mury na szczycie wałów przypominających kopiec. Spośród nich tylko jedna wieża z krótkim odcinkiem muru przetrwała przy Turmstraße (ulica wieża). Ten chroniony obszar obejmował maksymalnie 600 m na 600 m, czyli około 25 hektarów. To sprawiło, że był mniejszy niż współczesny Hanower, ale większy niż sąsiednie miasta Welfish Northeim, Duderstadt i Hann. Münden.

Strumień Gote , który płynął na południe od murów miasta, był mniej więcej w tym czasie połączony z rzeką Leine kanałem, a droga wodna jest od tego czasu znana jako Leine Canal.

Po śmierci Ottona Dziecka w 1257 roku, jego synowie Albert I z Brunszwiku (Wielkiego) i Johann odziedziczyli terytoria ojca. Książę Albrecht I rządził początkowo dla swego nieletniego brata. Następnie bracia zgodzili się podzielić terytorium między siebie w 1267, skutecznie 1269. Miasto Getynga trafiło do Alberta I i zostało odziedziczone przez jego syna, księcia Alberta II „Grubego” w 1286 roku. Albert II wybrał Getyngę na swoją rezydencję i przeniósł się do rezydencji Welf, którą przebudował na fortecę znaną jako Ballerhus , od której pochodzi nazwa Burgstraße (ulica forteczna).

Albert Próbowałem uzyskać dalszą kontrolę nad szybko rozwijającym się gospodarczo i politycznie miastem, zakładając nowe miasto (niem. Neustadt ) na zachód od pierwotnego miasta, po drugiej stronie kanału Leine i poza nim bramy miasta Groner. Ta konkurencyjna osada składała się z jednej ulicy, nie dłuższej niż 80 jardów, z domami po obu stronach ulicy. Książę nie mógł jednak powstrzymać ekspansji Getyngi na zachód ani sukcesu Rady Miejskiej Getyngi w skutecznym sprawdzaniu nadziei na rozwój gospodarczy w Neustadt . Kościół Mariacki ( Mariacki ) został zbudowany na południe od Neustadt , który wraz ze wszystkimi przyległymi zabudowaniami gospodarczymi został przekazany Krzyżakom w 1318 roku.

Po upadku nowego miasta rada miejska wykupiła niewygodną konkurencję na zachodzie w 1319 roku za trzysta marek i otrzymała od księcia obietnicę, że nie wznosić żadnej fortecy w promieniu mili od miasta.

Pod koniec XIII wieku na obrzeżach miasta powstały również dwa klasztory. Na wschodzie, na terenie dzisiejszego Wilhelmsplatz , już w 1268 roku zbudowano franciszkański klasztor, jak podaje kronikarz miasta Franciscus Lubecus. Ponieważ franciszkanie chodzili boso w ramach ślubowania ubóstwa, potocznie nazywano ich bosymi ludźmi , stąd nazwa Barfüßerstraße (Barefoot People's Street) drogi, która prowadziła do klasztoru. W 1294 roku Albert Gruby zezwolił na założenie klasztoru dominikanów wzdłuż Kanału Leine naprzeciwko Neustadt , dla którego Paulinerkirche ( kościół Paulinów ) ukończony w 1331 roku.

Żydzi osiedlili się w Getyndze pod koniec XIII wieku. Dnia 1 marca 1289 r. Książę zezwolił Radzie Miejskiej na osiedlenie się w granicach miasta pierwszemu Żydowi, Mojżeszowi. Późniejsza populacja żydowska mieszkała głównie w pobliżu kościoła św. Jakuba przy Jüdenstraße .

Rozwój i niezależność

Po śmierci Alberta Grubego w 1318 roku Getynga minęła Ottonowi Łagodnemu (zm. 1344), który rządził zarówno „Księstwem Getyngi” (niem. Fürstentum Göttingen ), jak i terytorium Brunszwiku. Książęta ci dołączyli do Getyngi i okolicznych miast w bitwach z arystokratycznymi rycerzami w okolicach Getyngi, w trakcie których mieszkańcy Getyngi zdołali zniszczyć fortecę Grone w latach 1323-1329, a także twierdzę Rosdorf. Odkąd Otto Łagodny zmarł, nie zostawiając dzieci, jego bracia Magnus i Ernest podzielili ziemię między siebie. Ernest I otrzymał Getyngę, najbiedniejsze ze wszystkich księstw Welfów, które miało pozostać oddzielone od Brunszwiku przez długi czas. W tym czasie terytorium obejmowało regiony należące wcześniej do Northeim, miasta Göttingen, Uslar, Dransfeld, Münden, Gieselwerder i połowę Moringen. Niewiele wiadomo o rządach księcia Ernesta I, ale ogólnie przyjmuje się, że nadal walczył z arystokratycznymi rycerzami.

Po jego śmierci w 1367 r. następcą Ernesta I został jego syn Otto I z Getyngi (Zły; niem. der Quade ) (zm. 1394), który początkowo mieszkał w twierdzy miasta i próbował aby stała się rezydencją opiekuńczą. Przydomek Zło pochodzi od nieustannych waśni Otto I. Zrywając z polityką swoich poprzedników, często sprzymierzał się z arystokratycznymi rycerzami z sąsiedztwa w bitwach z miastami, których rosnąca potęga przeszkadzała mu. Pod rządami Ottona Zła Getynga uzyskała dużą niezależność. Po utracie kontroli nad dworem prowincjonalnym Leineberg do Getyngi w 1375 roku, Otto ostatecznie próbował narzucić swój wpływ na Getyngę w 1387 roku, ale z niewielkim sukcesem. W kwietniu 1387 r. Obywatele Getyngi zaatakowali i zniszczyli twierdzę w obrębie murów miasta. W odwecie Otto zniszczył wsie i gospodarstwa w okolicy miasta. Jednak obywatele Getyngi odnieśli zwycięstwo nad armią księcia w bitwie między wioskami Rosdorf i Grone, pod wodzą ich przywódcy Moritza z Uslar, zmuszając Otto do uznania niezależności miasta i okolicznych posiadłości. Rok 1387 wyznacza zatem ważny punkt zwrotny w historii miasta. Względna autonomia Göttingen została jeszcze bardziej wzmocniona pod rządami następcy Otto Otto II „Jednookiego” z Getyngi (niem. Cocles / der Einäugige ), między innymi dlatego, że linia Welf z Brunszwiku-Göttingen wymarła wraz z Otto II , a wynikające z tego kwestie związane z jego sukcesją po jego abdykacji w 1435 r. zdestabilizowały regionalną arystokrację.

Po zrzeczeniu się jurysdykcji nad Żydami przez księcia Ottona I z Getyngi w latach 1369–70, warunki dla Żydzi bardzo się podupadli, nastąpiło kilka krwawych prześladowań i eksmisji z miasta. W latach 1460-1599 w Getyndze w ogóle nie było Żydów.

Tendencja do zmniejszania się wpływów opiekuńczych na miasto trwała do końca XV wieku, chociaż miasto oficjalnie pozostaje własnością Welfów. Niemniej jednak jest on uwzględniony w niektórych współczesnych dokumentach dotyczących cesarskich wolnych miast.

XIV i XV wiek stanowią zatem czas politycznej i gospodarczej ekspansji władzy, co znajduje również odzwierciedlenie we współczesnej architekturze. W pierwszej połowie XIV wieku rozpoczęto rozbudowę kościoła św. Johannisa do gotyckiego kościoła halowego. Od 1330 r. Gotycka budowla zastąpiła również mniejszy kościół św. Mikołaja ( św. Mikołaja ). Po zakończeniu prac przy kościele św. Jana, w drugiej połowie XIV wieku przystąpiono do odbudowy kościoła św. Jakuba. Pierwotny, mniejszy kościół, który poprzedzał tę budowlę, został prawdopodobnie zainicjowany przez Henryka Lwa lub jego następcę i pełnił funkcję kaplicy fortecznej twierdzy miejskiej, która znajdowała się bezpośrednio za nią. Reprezentacyjny stary ratusz został zbudowany w latach 1366-1444.

Około 1360 roku fortyfikacje miejskie zostały przebudowane tak, aby obejmowały teraz także nowe miasto i starą wieś . W trakcie tej budowy cztery bramy miejskie zostały przesunięte dalej, a obszar miasta powiększył się do około 75 hektarów. Rada miejska zawarła sojusze z okolicznymi miastami, a Getynga przystąpiła do Ligi Hanzeatyckiej w 1351 roku (patrz poniżej). Getynga zyskała również Gronę (obecnie Grone) i kilka innych okolicznych wiosek w dolinie Leine.

Przyczyną stopniowego wzrostu znaczenia w późnym średniowieczu była rosnąca siła gospodarcza miasta. Zależało to w dużej mierze od dobrych połączeń z północno-południowym szlakiem handlowym, zwłaszcza z północno-południowym szlakiem handlowym biegnącym wzdłuż Doliny Leine, co w znacznym stopniu wspomagało zwłaszcza lokalny przemysł włókienniczy. Obok cechu tkaczy lnu na znaczeniu zyskał cech tkaczy wełny. Wełna do tkania pochodziła z bezpośredniego otoczenia miasta, gdzie trzymano do 3000 owiec i 1500 jagniąt. Tkaniny wełniane były z powodzeniem eksportowane aż do Holandii i Lubeki. Od 1475 roku produkcja tekstyliów została rozszerzona o nowych tkaczy, którzy przynieśli nowatorskie techniki tkackie do Getyngi i ugruntowali pozycję miasta jako eksportera tekstyliów przez trzy pokolenia. Dopiero pod koniec XVI wieku nastąpił upadek lokalnego przemysłu tekstylnego, kiedy Getynga nie mogła już konkurować z tanimi angielskimi tekstyliami.

Kupcy z Getyngi czerpali również korzyści z ważnego szlaku handlowego między Lubeką a Frankfurtem nad Menem. Rynek w Getyndze stał się ważny poza regionem. Kupcy z innych regionów przyjeżdżali w wielkiej liczbie cztery razy w roku. Getynga dołączyła również do Ligi Hanzeatyckiej, na pierwsze spotkanie, na które została zaproszona w 1351 r. Stosunki Getyngi z Ligą Hanzeatycką pozostały jednak odległe. Jako miasto śródlądowe, Getynga cieszyła się powiązaniami gospodarczymi Ligi, ale nie chciała angażować się w politykę sojuszu. Getynga została płatnym członkiem dopiero w 1426 roku i opuściła ją już w 1572 roku.

Utrata niepodległości do dnia dzisiejszego

Po kilku podziałach dynastycznych i zmianach władzy, które nastąpiły po śmierci Otto Jednooki, książę Eryk I „Starszy”, książę Calenberg, zaanektował księstwo Getyngi, które stało się integralną częścią Księstwa Calenberg. Miasto odmówiło złożenia hołdu Ericowi I w 1504 r., W wyniku czego Eric I kazał cesarzowi Maksymilianowi I ogłosić zdelegalizowanie Getyngi. Późniejsze napięcia gospodarczo osłabiły Getyngę, co doprowadziło do tego, że miasto ostatecznie złożyło hołd Ericowi I w 1512 roku. Później stosunki między Ericem a miastem poprawiły się z powodu finansowej zależności Erica od Getyngi.

W 1584 roku miasto przeszedł w posiadanie książąt Brunszwik-Wolfenbüttel, także z dynastii Welf, aw 1635 r. przeszedł do rodu Lüneburg, który odtąd nim rządził. W 1692 roku został nazwany częścią niepodzielnego terytorium Państwa Elektoratu Hanoweru (oficjalnie Elektoratu Brunszwiku-Lüneburga).

Uniwersytet w Getyndze został założony w 1737 roku przez Jerzego II Augusta, króla Wielkiego Wielka Brytania i Irlandia, książę Brunszwiku-Lüneburga i książę-elektor Hanoweru. W okresie napoleońskim miasto na krótko znalazło się w rękach Prus w 1806 r., W 1807 r. Zostało przekazane nowo utworzonemu Napoleońskiemu Królestwu Westfalii, a po klęsce Napoleona powróciło do Hanoweru w 1813 r. W 1814 r. Książęta-elektorzy Hanoweru zostali wyniesieni do rangi królów Hanoweru i ustanowiono Królestwo Hanoweru. W czasie wojny austriacko-pruskiej (1866) Królestwo Hanoweru starało się zachować neutralną pozycję. Po tym, jak Hanower zagłosował za mobilizacją wojsk konfederacji przeciwko Prusom 14 czerwca 1866 roku, Prusy uznały to za słuszny powód do wypowiedzenia wojny. W 1868 r. Królestwo Hanoweru zostało rozwiązane, a Getynga stała się częścią pruskiej prowincji Hanower. Prowincja Hanower została rozwiązana w 1946 roku.

W 1854 roku miasto zostało podłączone do nowej Hanowerskiej Kolei Południowej. Dziś dworzec kolejowy w Getyndze jest obsługiwany przez szybkie pociągi (ICE) na linii szybkiej kolei Hanower-Würzburg.

W latach 30. XX wieku w Getyndze mieścił się najlepszy wydział fizyki matematycznej na świecie, prowadzony przez ośmiu mężczyzn, prawie wszyscy Żydzi, którzy stali się znani jako ośmiu z Getyngi. Ich członkami byli Leó Szilárd i Edward Teller. Ten wydział nie był jednak tolerowany przez Rzeszę, w wyniku czego Uniwersytet w Getyndze bardzo ucierpiał. Ósemka z Getyngi została wydalona, ​​a ci mężczyźni zostali zmuszeni do emigracji na Zachód w 1938 roku. Szilárd i Teller zostali kluczowymi członkami zespołu Manhattan Project. Jak na ironię, nazistowskie naleganie na „niemiecką fizykę” uniemożliwiło niemieckim naukowcom zastosowanie przełomowych spostrzeżeń Alberta Einsteina do fizyki, polityki, która zahamowała dalszy rozwój fizyki w Niemczech. Po zakończeniu II wojny światowej słynny uniwersytet musiał zostać zreorganizowany prawie od zera, zwłaszcza na wydziałach fizyki, matematyki i chemii, co trwa do XXI wieku.

Populacja Getyngi wspierał Hitlera i nazizm od wczesnych lat. Już w 1933 roku Theaterplatz (Plac Teatralny) został przemianowany na Adolf-Hitlerplatz, a do końca II wojny światowej 70 ulic zostało przemianowanych w nawiązaniu do reżimu nazistowskiego lub tematów militarnych. Wchłanianie kultury nazistowskiej w codzienne życie mieszkańców Getyngi zostało udokumentowane przez historyka Davida Imhoofa. Synagoga w Getyndze została zniszczona podczas Nocy Kryształowej 9 listopada 1938 r. Wielu Żydów zginęło w niemieckich nazistowskich obozach zagłady. W Moringen istniał także obóz koncentracyjny dla nastolatków, który został wyzwolony dopiero w 1945 roku.

Podczas szeroko zakrojonych nalotów brytyjskich, kanadyjskich i amerykańskich na nazistowskie Niemcy, Getynga doznała stosunkowo niewielkich zniszczeń. Tylko około 2,1% miasta zostało zniszczone. Począwszy od lipca 1944 r. Naloty były czasami cięższe, ale uderzyły one głównie w rejon głównego dworca kolejowego w ostatnim dniu 7 kwietnia 1945 r. Zabytkowa starówka w Getyndze pozostała praktycznie nieuszkodzona.

Junkernschänke , zabytkowy dom z muru pruskiego, został zniszczony podczas nalotu w 1945 roku, a jego elewacja nie została właściwie zrekonstruowana aż do lat 80. Dwa z kościołów ( Paulinerkirche i Johanniskirche ) na starym mieście oraz kilka budynków uniwersytetu zostały poważnie uszkodzone. Instytut Anatomii i 57 budynków mieszkalnych, zwłaszcza przy ulicy Untere Masch w centrum miasta, zostało całkowicie zniszczonych. Ogółem naloty powietrzne spowodowały tylko około 107 zgonów, stosunkowo niewielka liczba. Jednak sąsiednie miasta Hanower i Brunszwik doświadczyły znacznie większego wpływu nalotów bombowych. Kassel było kilkakrotnie niszczone.

Ponieważ w mieście było wiele szpitali, szpitale te musiały opiekować się nawet czterema tysiącami rannych żołnierzy i lotników Wehrmachtu podczas II wojny światowej. Getynga miała również szczęście, ponieważ zanim wojska armii amerykańskiej przybyły do ​​Getyngi 8 kwietnia 1945 r., Wszystkie jednostki bojowe Wehrmachtu opuściły ten obszar, stąd w Getyndze nie było ciężkich walk lądowych, bombardowań artyleryjskich ani innych poważnych walk.

W ramach reformy w 1973 r. powiat Getynga został powiększony poprzez włączenie rozwiązanych dzielnic Duderstadt i Hannoversch Münden.

Znaczenie kulturowe

Przed okresem niemieckiego romantyzmu, grupa niemieckich poetów, którzy studiowali na tym uniwersytecie w latach 1772-1776, utworzyła Göttinger Hainbund lub „ Dichterbund ” („krąg poetów”). Będąc uczniami Klopstocka, ożywili pieśń ludową i napisali liryki z okresu Sturm und Drang. Ich wpływ był istotny dla romantyzmu na obszarze niemieckojęzycznym i ogólnie dla folkloru.

Od lat dwudziestych XX wieku miasto kojarzy się z odrodzeniem zainteresowania muzyką George'a Friderica Handla. Międzynarodowy Festiwal Handla w Getyndze odbywa się każdego lata z występami w Stadthalle Göttingen i wielu kościołach.

W mieście działa kilka zespołów, takich jak Göttinger Sinfonie Orchester czy Göttingen Boys 'Choir, które są występy również w całym kraju.

W połowie lat 60. piosenka nazwana imieniem miasta przez francuską piosenkarkę Barbarę stała się popularnym impulsem do powojennego pojednania francusko-niemieckiego. Jej imieniem nazwano ulicę w mieście - Barbarastraße.

Ze względu na długotrwałe kontakty miasta z naukowcami i czasopismami naukowymi, Getynga przyjęła motto Die Stadt, die Wissen schafft. Wyrażenie to gra słów: Die Stadt der Wissenschaft oznacza „miasto nauki”, Die Stadt, die Wissen schafft (identyczna wymowa oprócz der ~ umrzeć ) oznacza „miasto, które tworzy wiedzę”.

Inkorporacje

Następujące społeczności zostały włączone do miasta Getynga:

• 1963: Herberhausen
• 1964: Geismar, Grone, Nikolausberg i Weende
• 1973: Deppoldshausen, Elliehausen, Esebeck, Groß Ellershausen, Hetjershausen, Holtensen, Knutbühren i Roringen

Demografia

Ludność miasta wzrosła od średniowiecza. Wraz z nadejściem wczesnego okresu nowożytnego tempo wzrostu znacznie przyspieszyło. Populacja osiągnęła najwyższy poziom 132 100 w 1985 roku. W 2004 roku wynosiła 129 466, z czego około 24 000 to studenci.

Transport

System autobusowy w Getyndze jest zarządzany przez GöVB (Göttinger Verkehrsbetriebe ). Autobusy kursują po całym mieście i do sąsiednich wiosek, a także autobusy międzymiastowe ze stacji Göttingen ZOB, sąsiadującej ze stacją kolejową.

Stacja kolejowa w Getyndze leży na zachód od średniowiecznego centrum miasta i zapewnia połączenia z kilka miejsc w Niemczech.

Podobnie jak większość niemieckich miast, miasto jest przyjazne dla rowerzystów, ze ścieżkami rowerowymi w obszarach handlowych (z wyjątkiem stref handlowych tylko dla pieszych) i poza nimi. Czas, aby pedałować do centrum z przedmieść to piętnaście do dwudziestu minut.

Religia

Po średniowieczu obszar Getyngi był częścią arcybiskupstwa Moguncji, a większość ludności stanowili wyznawcy religii rzymskokatolickiej. Począwszy od 1528 r. W mieście coraz większą popularność zdobywała nauka reformatora kościoła Marcina Lutra. W 1529 roku w Paulinerkirche, dawnym kościele klasztornym dominikanów, wygłoszono pierwsze kazanie protestanckie. Przez wiele stuleci prawie cała ludność miasta była luteranami. Obecnie obszar Getyngi jest częścią kościoła luterańskiego w Hanowerze. Oprócz tego kościoła państwowego istnieje kilka innych kościołów protestanckich w Getyndze, znanych jako Freikirchen . W 1746 r. Wznowiono nabożeństwa katolickie w Getyndze, początkowo tylko dla studentów nowego uniwersytetu, ale rok później dla wszystkich obywateli, którzy chcieli w nich uczestniczyć. Jednak dopiero w 1787 roku powstał pierwszy kościół katolicki od czasów reformacji - kościół św. Michała. W 1929 r. Wzniesiono drugi kościół katolicki św. Pawła. Obecnie głównymi religiami są luteranie i katolicyzm. Ponadto od 1894 r. Istnieje kongregacja baptystów, od 1946 r. Kongregacja mennonicka, a także zbór Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich.

Istnieje udokumentowana społeczność żydowska, której historia sięga wstecz do XVI wieku. W III Rzeszy synagoga została zniszczona podczas Nocy Rzeszy 9 listopada 1938 r., Podobnie jak wiele innych w całych Niemczech. Społeczność żydowska była prześladowana, a wielu jej członków zamordowano w hitlerowskich obozach koncentracyjnych. W ostatnich latach społeczność żydowska ponownie rozkwitła, wraz z imigracją ludności żydowskiej z krajów byłego Związku Radzieckiego. W 2004 r. Pierwszy szabat można było obchodzić w nowym centrum społeczności żydowskiej, w końcu istnieje wiele kongregacji islamskich. Islam zyskał przyczółek w Getyndze, podobnie jak w innych niemieckich miastach, wraz z imigracją tureckich Gastarbeiter podczas Wirtschaftswunder w latach 60. i 70. Stanowią większość muzułmanów w Getyndze. Inni muzułmanie są pochodzenia arabskiego lub pochodzą z Azji Zachodniej. W mieście są dwa meczety.

W Niemczech, zwłaszcza we wschodnich Niemczech, ale także na Zachodzie, panuje świecki trend, gdzie coraz więcej ludzi nie przyjmuje chrztu ani nie opuszcza kościoła. Tendencja ta jest szczególnie zauważalna od lat 90. XX wieku, a procentowo między 1990 a 2014 rokiem liczba protestantów w Getyndze spadła z 56,2 do 40,6%, a liczba katolików z 17,1 do 15,6%.

Polityka

A rada miejska z 24 radnymi pochodzi z XII wieku. W 1319 r. Ta rada przejęła kontrolę nad nową dzielnicą miasta ( Neustadt ) tuż przed murem. Wybory samorządowe odbyły się w poniedziałki po świętach Michała (29 września). Od 1611 r. Wszyscy obywatele mogli wybierać 24 radnych. Wcześniej prawo to było ograniczone i zależało od dochodu i zawodu. Następnie rada wybrała burmistrza Bürgermeister . W 1669 r. Liczba radnych została zmniejszona do 16, a później do 12. W 1690 r. Ponownie zorganizowano administrację miejską. Następnie rada składała się z sędziego, dwóch burmistrzów, prawnika miejskiego ( Syndikus ), sekretarza i ośmiu radnych. Wszyscy zostali wyznaczeni przez rząd. W czasach napoleońskich burmistrz nazywał się Maire , istniała też rada miejska. W 1831 r. Nastąpiła kolejna reforma konstytucji i administracji. Tytuł burmistrza zmieniono na Oberbürgermeister . W następnych dziesięcioleciach w administracji miejskiej przeprowadzono więcej reform, które odzwierciedlały reorganizację konstytucyjną i terytorialną Niemiec. W III Rzeszy burmistrz został mianowany przez nazistowską partię.

W 1946 roku władze brytyjskiej strefy okupacyjnej, do której wówczas należała Getynga, wprowadziły konstytucję gminną, która odzwierciedlała model brytyjski.

Herb

Herb Göttingen przedstawia w górnej połowie trzy srebrne wieże z czerwonymi dachami na niebieskim polu. Baszty boczne mają po cztery okna i są zwieńczone złotymi krzyżami. Wokół centralnej wieży znajdują się cztery srebrne kule. Wieże miejskie reprezentują status miasta, któremu nadano określone prawa. W dolnym polu złoty lew na czerwonym polu. Ten lew reprezentuje lwa z dynastii Welf, która w swoich różnych gałęziach rządziła obszarem Getyngi przez 850 lat. Ten herb został po raz pierwszy udokumentowany w 1278 roku. Miasto czasami używało prostszego, składającego się z czarnej litery „G” na złotym polu zwieńczonym koroną.

Stosunki międzynarodowe

Miasta bliźniacze - miasta siostrzane

Getynga jest miastem partnerskim z:

• Cheltenham, Wielka Brytania, od 1951 roku
• Toruń, Polska, od 1978
• Pau, Francja, od 1982 roku
• Wittenberg, Niemcy, od 1988 roku

Istnieje umowa solidarnościowa z La Paz Centro w Nikaragui od 1989 r., która od 2013 r. nie doprowadziła jeszcze do formalnego porozumienia partnerskiego.

Miasto jest również imieniem Getyngi, Halifax, Nowa Szkocja, Kanada

Znane osoby urodzone w Getyndze

• Arthur Auwers (1838–1915), astronom
• Christian „TheFatRat” Büttner, producent muzyki elektronicznej (ur. 1979)
• Robert Bunsen, chemik (1811–1899)
• August Wilhelm Dieckhoff (1823–1894), teolog
• Heinrich Ewald , teolog i orientalista (1803–1875) Georg Heinrich August Ewald (1803–1875)
• Herbert Grönemeyer, muzyk i aktor (ur. 1956)
• Uta Hagen, aktorka (1919–2004) )
• Kai Engelke, pisarz, piosenkarz, autor tekstów i nauczyciel (ur. 1946)
• Suzanne Jovin, Stany Zjednoczone, ofiara morderstwa nierozwiązanego w 1998 roku na Uniwersytecie Yale (1974–1998)
• Juliane Köhler, aktorka (ur. 1965)
• Rudolf Kohlrausch (1809–1858), fizyk
• Heidi Lippmann, polityk (lewica), (ur. 1956)
• Sandra Nasić, piosenkarka (ur. 1976)
• Wilhelm Heinrich Roscher (1845–1923), filolog klasyczny
• Tresi Rudolph (1911–1997), śpiewak operowy
• Johannes Heinrich Schultz (1884–1970), psychiatra, rozwinął trening autogenny
• Michael Schneider (kompozytor) (ur. 1964)
• Thomas C. Südhof, biochemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1955)
• Andreas Staier, pianista i wykonawca Historically Informed Performance (ur. 1955)
• Hendrik Streeck, czołowy badacz HIV (ur. 1977)
• Peter Struck (1943–2012), polityk (SPD)
• Bernhard Vogel, polityk (CDU) (ur. 1932)
• Hans-Jochen Vogel, polityk (SPD) (1926–2020)
• Wolfgang Sartorius von Waltershausen, geolog (1809–1876)
• Helmut Weiss (1907–1969) , Niemiecki reżyser filmowy

Znane osoby, które zginęły w Getyndze

• Max Born (1882–1970), fizyk, matematyk i laureat Nagrody Nobla
• Peter Gustav Lejeune Dirichlet, (1805–1859), matematyk
• Manfred Eigen (1927–2019), chemik biofizyczny i laureat Nagrody Nobla 1967
• Carl Friedrich Gauss (1777 –1855), matematyk i naukowiec
• Friedrich August Grotefend (1798–1836), filolog
• Otto Hahn (1879–1968), chemik i laureat Nagrody Nobla 1944
• David Hilbe rt, (1862–1943), matematyk
• Theodor Kaluza, (1885–1954), matematyk i fizyk
• Felix Klein (1849–1925), matematyk
• Hermann Minkowski, (1864–1909), matematyk

• Georg Christoph Lichtenberg, (1742–1799), fizyk

• Max Planck, (1858–1947), fizyk i laureat Nagrody Nobla 1918
• Helmuth Plessner (1892–1985), filozof i socjolog
• Ludwig Prandtl (1875–1953), naukowiec
• Kurt Reidemeister, (1893–1971), matematyk
• Lou Andreas-Salomé, (1861–1937), psychoanalityk i autor
• Carl Ludwig Siegel, (1896–1981), matematyk
• Wilhelm Eduard Weber (1804–1891), fizyk
• Conny Wessmann, (1965–1989), działacz antyfaszystowski
• Friedrich Wöhler, (1800–1882), chemik
• Richard Adolf Zsigmondy, (1825–1929), chemik i laureat Nagrody Nobla w 1929 r.

Sport

Getynga ma:

• kilka drużyn piłkarskich (piłkarskich), grających w ligach amatorskich Sparta Göttingen Bezirk soberliga http://www.spartagoettingen.de/
• klub krykieta
• kręgielnia
• drużyna futbolu amerykańskiego
• a drużyny baseballowej
• co najmniej dwie tory do kręgli.
• kryty kompleks pływacki i kilka basenów odkrytych.
• stadion sportowy (Jahn-Stadion)
• drużyna koszykarska BG Göttingen (grająca od 2007 roku w pierwszej lidze w Niemczech)

Uniwersytety i uczelnie

Getynga jest oficjalnie miastem uniwersyteckim 'i jest znany szczególnie ze swojego uniwersytetu.

• Uniwersytet im. Georga-Augusta w Getyndze, http://www.uni-goettingen.de/
• Niemieckie Centrum Lotnictwa i Kosmonautyki, http : //www.dlr.de/en/desktopdefault.aspx/tabid-343/470_read-664/
• Prywatna Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych, http://www.pfh.de/
• Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych i Sztuki, http://www.fh-goettingen.de
• Goethe-Institut Göttingen, http://www.goethe.de/goettingen/
• Max Planck Institute for Biophysical Chemistry
• Max Planck Institute for Medycyna eksperymentalna
• Max Planck Institute for the Study of Religion and Ethnic Diversity
• Max Planck Institute for Dynamics and Self-Organisation
• Max Planck Institute for Solar System Research
• Niemieckie Centrum Prymasów, http://www.dpz.eu

Placówki kulturalne

Teatr

Getynga ma dwa profesjonalne teatry, Deutsches Theater i Junges Theatre . Ponadto istnieje Theater im OP , który prezentuje głównie produkcje studenckie.

Muzea, zbiory, wystawy

• Muzeum Miejskie w Getyndze (Städtisches Museum Getynga) ma stałe i czasowe wystawy materiałów historycznych i artystycznych, chociaż większość budynku jest obecnie zamknięta z powodu remontu.
• Kolekcja etnograficzna uniwersytetu obejmuje wystawę mórz południowych o znaczeniu międzynarodowym (kolekcja Cook / Forster), a głównie XIX-wieczne materiały z arktycznego regionu polarnego (kolekcja Barona von Ascha), a także główne ekspozycje w Afryce.
• W Starym Ratuszu (Altes Rathaus) odbywają się czasowe pokazy sztuki lokalnych, regionalnych i międzynarodowych artystów .
• Paulinerkirche w budynku Historycznej Biblioteki Uniwersyteckiej ma różne wystawy czasowe, zazwyczaj o charakterze historycznym.

Na uniwersytecie znajduje się wiele ważnych muzeów i kolekcji.

Ogrody

• Getynga jest domem dla czterech międzykulturowych ogrody i Niemieckie Stowarzyszenie Ogrodów Międzynarodowych (Internationale Gärten eV).
• Uniwersytet prowadzi trzy główne ogrody botaniczne:
  • Alter Botanischer Garten der Universität Göttingen
  • Neuer Botanischer Garten der Universität Göttingen
  • Forstbotanischer Garten und Pflanzengeographisches Arboretum der Universität Göttingen, arboretum i ogród botaniczny.
• Miejski cmentarz, Stadtfriedhof jest obsadzony gajami drzew.

• Alter Botanischer Garten der Universität Göttingen
• Neuer Botanischer Garten der Universität Göttingen
• Forstbotanischer Garten und Pflanzengeographisches Arboretum der Universität Göttingen, arboretum i ogród botaniczny.

Lokalne media

Lokalna stacja radiowa Stadtradio Göttingen, która jest finansowana pośrednio przez stan Dolna Saksonia nadaje na paśmie FM 107,1 MHz i obejmuje wszystkie części miasta oraz niektóre okoliczne miasta i wsie. Jego cogodzinne biuletyny informacyjne są głównym źródłem lokalnych wiadomości. Ponadto stacje radiowe NDR 1, Hitradio Antenne Niedersachsen i Radio ffn nadają określone lokalne programy informacyjne na swoich powiązanych częstotliwościach lokalnych.

Regionalna gazeta Hessisch-Niedersächsische Allgemeine ma redakcje w Getyndze. Lokalny serwis informacyjny jest dostępny bezpłatnie w Internecie i konkuruje bezpośrednio z serwisem informacyjnym „Stadtradio”:

• lokalne wiadomości z Stadtradio Göttingen
• lokalne wiadomości z gazety HNA

Göttinger Tageblatt jest publikowany przez Hannoversche Allgemeine Zeitung od poniedziałku do soboty.