Araucaria araucana

Araucaria araucana (powszechnie nazywane drzewem puzzli małpy, drzewem małpiego ogona, piñonero, pewen lub sosna chilijska) to wiecznie zielone drzewo dorastające do 1–1,5 m (3–5 stóp) średnicy i 30–40 m (100–130 stóp) wysokości. Pochodzi z środkowego i południowego Chile oraz zachodniej Argentyny. Araucaria araucana to najtwardszy gatunek z rodzaju drzew iglastych Araucaria . Ze względu na występowanie podobnych gatunków w starożytnej prehistorii czasami nazywany jest żywą skamieliną. Jest to także drzewo narodowe Chile. Jego stan ochrony został zmieniony na Zagrożony przez IUCN w 2013 r. Ze względu na malejącą populację spowodowaną wyrębem lasów, pożarami lasów i wypasem.

Spis treści

• 1 Opis
• 2 siedliska
• 3 rozprzestrzenianie się nasion
• 4 zagrożenia
• 5 uprawa i zastosowania
• 6 nazewnictwo
• 7 krewnych
• 8 Galeria
• 9 Zobacz także
• 10 Odnośniki
• 11 Linki zewnętrzne

Opis

Liście są grube, mocne i przypominające łuski, trójkątne, o długości 3–4 cm (1 1⁄4–1 1⁄2 cala), 1–3 cm (1⁄ 2–1 1⁄4 cala) szerokie u podstawy, z ostrymi krawędziami i końcami, raczej podobne do liści niespokrewnionego sukulenta, Grubosza muscosa. Według Luska, liście mają średnią długość życia 24 lata, a więc pokrywają większość drzewa, z wyjątkiem starszych gałęzi.

Zwykle jest dwupienny, z szyszkami męskimi i żeńskimi na osobnych drzewach, choć czasami osobniki noszą szyszki obu płci. Szyszki męskie (pyłkowe) są podłużne i w kształcie ogórka, początkowo długości 4 cm (1 1⁄2 cala), rozszerzając się do 8–12 cm (3–4 1⁄2 cala) długości o 5–6 cm (2– 2 1⁄2 cala) szerokie przy uwalnianiu pyłku. Jest zapylany wiatrem. Szyszki żeńskie (nasienne), które dojrzewają jesienią około 18 miesięcy po zapyleniu, są kuliste, duże, o średnicy 12–20 cm (4 1⁄2–8 cala) i mieszczą około 200 nasion. Po osiągnięciu dojrzałości szyszki rozpadają się, uwalniając 3–4 cm (1 1⁄4–1 1⁄2 cala) długie, przypominające orzechy nasiona.

Gruba kora Araucaria araucana może być adaptacją do pożarów.

Siedlisko

Jego rodzimym siedliskiem są niższe zbocza chilijskich i argentyńskich południowo-środkowych Andów, zwykle powyżej 1000 m (3300 stóp). Młode drzewa wykazują szeroko piramidalny lub stożkowaty pokrój, który w miarę starzenia się drzewa w naturalny sposób przekształca się w charakterystyczną parasolową formę dojrzałych okazów. Preferuje dobrze przepuszczalną, lekko kwaśną, wulkaniczną glebę, ale toleruje prawie każdy rodzaj gleby, pod warunkiem, że dobrze przepuszcza.

Rozsiewanie nasion

Araukaria araucana jest gatunek tuczący, a gryzonie są ważnymi konsumentami i dystrybutorami jego nasion. Mysz długowłosa Abrothrix longipilis jest najważniejszym zwierzęciem odpowiedzialnym za rozpraszanie nasion A. araucana . Ten gryzoń zakopuje nasiona w całości w miejscach sprzyjających kiełkowaniu nasion, w przeciwieństwie do innych zwierząt.

Zagrożenia

Wycinka drzew, od dawna stanowiąca poważne zagrożenie, została ostatecznie zakazana w 1990 r. Wielkie pożary spłonęły tysiące akrów lasu Araukaria w latach 2001–2002, a także obszary parków narodowych spłonęły, niszcząc drzewa liczące ponad 1300 lat. Zagrożeniem są również nadmierny wypas i inwazyjne drzewa. Ekstensywne zbiory pinionów (nasion araukarii) przez ludzi mogą uniemożliwić wzrost nowych drzew. Projekt Global Trees Campaign, w ramach którego zasadzono 2000 drzew, wykazał 90% 10-letniego wskaźnika przeżycia.

Uprawa i zastosowania

Araucaria araucana to popularne drzewo ogrodowe , posadzona ze względu na niezwykły efekt jej grubych, „gadzich” gałęzi o bardzo symetrycznym wyglądzie. Preferuje klimat umiarkowany z obfitymi opadami, toleruje temperatury do około -20 ° C (-4 ° F). Jest zdecydowanie najodleglejszym przedstawicielem swojego rodzaju i może dobrze rosnąć w zachodniej i środkowej Europie (na północ od Wysp Owczych i Smøla w zachodniej Norwegii), na zachodnim wybrzeżu Ameryki Północnej (na północ do wyspy Baranof na Alasce) oraz lokalnie na wschodnim wybrzeżu, a także na Long Island oraz w Nowej Zelandii i południowo-wschodniej Australii. Jest tolerancyjny na przybrzeżną mgłę solną, ale nie toleruje narażenia na zanieczyszczenia.

Jej piniony, czyli nasiona, są jadalne, podobnie jak duże orzeszki piniowe, i są zbierane przez rdzenną ludność Argentyny i Chile. Drzewo ma w przyszłości pewien potencjał, aby stać się uprawą jadalną na innych obszarach, dobrze prosperujących w klimatach z chłodnym latem oceanicznym, np. W zachodniej Szkocji, gdzie inne uprawy orzechów nie rosną dobrze. Grupa sześciu drzew żeńskich z jednym samcem do zapylenia może wydać kilka tysięcy nasion rocznie. Ponieważ szyszki opadają, zbiór jest łatwy. Drzewo jednak wydaje nasiona dopiero w wieku około 30-40 lat, co zniechęca do inwestowania w sadzenie sadów (chociaż plony w okresie dojrzałości mogą być ogromne); raz ustanowiony może żyć nawet 1000 lat.

Niegdyś ceniony ze względu na długi, prosty pień, jego obecna rzadkość i stan wrażliwości oznaczają, że drewno jest obecnie rzadko używane; jest również święta dla niektórych członków plemienia Indian Mapuche. Zanim drzewo zostało objęte ochroną prawną w 1971 r., Tartaki w regionie Araucanía specjalizowały się w produkcji sosny chilijskiej. Gatunek ten jest wymieniony w Załączniku CITES I jako gatunek zagrożony.

Kamień szlachetny Whitby jet to skamieniałe drewno z gatunków drzew podobnych do araukaria araukariowa .

Nazewnictwo

Po raz pierwszy zidentyfikowany przez Europejczyków w Chile w latach osiemdziesiątych XVIII wieku, został nazwany Pinus araucana przez Molinę w 1782 roku. W 1789 roku de Jussieu stworzył nowy rodzaj o nazwie Araukaria w oparciu o gatunek, aw 1797 roku Pavón opublikował nowy opis gatunku, który nazwał Araucaria imbricata (nazwa nieprawidłowa, ponieważ nie używał starszego epitetu gatunku Moliny). Wreszcie, w 1873 roku, po kilku dalszych opisach, Koch opublikował kombinację Araucaria araucana , potwierdzającą nazwę gatunku Moliny. Nazwa araucana pochodzi od rdzennych Araukanów, którzy używali orzechów (nasion) drzewa w Chile. Grupa Araukanów żyjących w Andach, Pehuenches, zawdzięcza swoją nazwę diecie opartej na zbiorach A. nasiona araukarii . Pehuen oznacza Araucaria , a che oznacza ludzi w Mapudungun.

Pochodzenie popularnej angielskiej nazwy „małpa puzzle” wywodzi się z wczesnej uprawy w Wielkiej Brytanii około 1850 roku, kiedy gatunek ten był jeszcze bardzo rzadki w ogrodach i mało znany. Sir William Molesworth, właściciel młodego okazu w ogrodzie Pencarrow w pobliżu Bodmin w Kornwalii, pokazywał go grupie przyjaciół, kiedy jeden z nich - znany adwokat i benthamista Charles Austin - zauważył: „Wspinaczka byłaby zagadką dla małpy że". Ponieważ gatunek nie miał żadnej popularnej nazwy, najpierw utknęła „małpa puzzler”, a następnie „małpa puzzle”.

Krewni

Najbliższym istniejącym krewnym jest Araucaria angustifolia , południowoamerykańska Araukaria pochodząca z Brazylii, różniąca się szerokością liści. Członkami rodzaju Araucaria na wyspach Pacyfiku i Australii są Araucaria cunninghamii , sosna obręczowa, Araucaria heterophylla , sosna Norfolk Island i Araucaria bidwillii , sosna bunya.

Niedawno znaleziona „Wollemi pine”, Wollemia , odkryta w południowo-wschodniej Australii, zaliczana jest do rodziny roślin Araucariaceae. Ich wspólne pochodzenie sięga czasów, gdy Australia, Antarktyda i Ameryka Południowa były połączone lądem - wszystkie trzy kontynenty były kiedyś częścią superkontynentu znanego jako Gondwana.

Galeria

• Araucaria araucana w argentyńskich Andach

• Kora drzewa w Parku Narodowym Conguillío w Chile

• Szyszki żeńskie

• Szyszki męskie

• Część gałęzi uprawianego drzewa

• A. araucana , Ogród Botaniczny, Wrocław, Polska

• A. araucana gałąź

• Małpie puzzlowe drzewa są powszechnie uprawiane jako drzewa ozdobne.

• Młode drzewa zimą

• Mieszany las Araukaria i coigüe w Parku Narodowym Nahuelbuta w Chile

• Araukaria araukana w Ogrodzie Botanicznym Jevremovac (Belgrad)

Araucaria araucana w argentyńskich Andach

Kora drzewa w Parku Narodowym Conguillío w Chile

Szyszki żeńskie

Szyszki męskie

Część gałęzi uprawianego drzewa

A . araucana , Ogród Botaniczny, Wrocław, Polska

A. araucana gałąź

Małpie puzzlowe drzewa są powszechnie uprawiane jako drzewa ozdobne.

Młode drzewa zimą

Mieszany las Araukaria i coigüe w Parku Narodowym Nahuelbuta w Chile

Araucaria araucana w Ogrodzie Botanicznym Jevremovac (Belgrad)