Ziarno

• Jednostki
• μg = mikrogramy • mg = miligramy
• IU = jednostki międzynarodowe

Żołądź lub orzech dębowy to orzech dębów i ich bliskich krewnych (rodzaje Quercus i Lithocarpus z rodziny Fagaceae). Zwykle zawiera pojedyncze nasiono (czasami dwa nasiona), zamknięte w twardej, skórzastej skorupie i wyniesione w miseczkowatej miseczce. Żołędzie mają 1–6 centymetrów (1⁄2–2 1⁄2 cala) długości i 0,8–4 cm (3⁄8–1 5⁄8 cala) szerokości. Dojrzewanie żołędzi trwa od 6 do 24 miesięcy (w zależności od gatunku); zobacz listę gatunków Quercus , aby poznać szczegóły klasyfikacji dębu, w której istotnymi czynnikami są morfologia i fenologia żołędzi.

Spis treści

• 1 Etymologia
• 2 Rola ekologiczna
  • 2.1 Środki rozpraszające
• 3 Zastosowania
  • 3.1 Jako żywność
  • 3.2 Używanie przez rdzennych Amerykanów
  • 3.3 W kulturze
    • 3.3.1 Sztuka
    • 3.3.2 Współczesne użycie jako symbol
• 4 Zobacz także
• 5 Odnośniki
• 6 Linki zewnętrzne i dalsze informacje

• 2.1 Środki rozpraszające

• 3.1 Jako żywność
• 3.2 Stosowanie przez rdzennych Amerykanów
• 3.3 W kulturze
  • 3.3.1 Sztuka
  • 3.3.2 Współczesne wykorzystanie jako symbol

• 3.3.1 Sztuka
• 3.3.2 Współczesne użycie jako symbol

Etymologia

Słowo żołądź (wcześniej akerne i acharn ) jest związane z gotycką nazwą akran , która miała znaczenie „owoc niezamkniętej krainy”. Słowo to odnosiło się do najważniejszego produktu leśnego, jakim jest dąb. Chaucer mówił o „achornes of okes” w XIV wieku. Stopniowo popularna etymologia łączyła to słowo zarówno z „kukurydzą”, jak i „rogiem dębowym”, a pisownia odpowiednio się zmieniła. Obecna pisownia (pojawiła się 15c-16c.), Wywodzi się ze skojarzenia z ac (staroangielski: „dąb”) + kukurydza .

Ekologiczne role

Żołędzie odgrywają ważną rolę w ekologii lasów, gdy dęby są gatunkiem dominującym lub występuje w dużych ilościach. Wielkość zbiorów żołędzi może się znacznie różnić, powodując obfitość lub duży stres u wielu zwierząt zależnych od żołędzi i drapieżników tych zwierząt. Żołędzie, podobnie jak inne orzechy, nazywane są masztami.

Dzikie zwierzęta, które jedzą żołędzie jako ważną część swojej diety, obejmują ptaki, takie jak sójki, gołębie, niektóre kaczki i kilka gatunków dzięciołów. Małe ssaki żywiące się żołędziami to myszy, wiewiórki i kilka innych gryzoni. Żołędzie mają duży wpływ na małe gryzonie w ich siedliskach, ponieważ duże zbiory żołędzi pomagają rosnąć populacjom gryzoni.

Duże ssaki, takie jak świnie, niedźwiedzie i jelenie, również zjadają duże ilości żołędzi; jesienią mogą stanowić do 25% diety jeleni. W Hiszpanii, Portugalii i regionie New Forest w południowej Anglii jesienią nadal wypuszcza się świnie w dehesas (dużych gajach dębowych), aby sycić się i tuczić żołędziami. Z drugiej strony, duże spożycie żołędzi może być toksyczne dla innych zwierząt, które nie mogą odtruć swoich tanin, takich jak konie i bydło.

Larwy niektórych ćmy i ryjkowców żyją również w młodych żołędziach, zjadając jądra w miarę ich rozwoju.

Żołędzie są atrakcyjne dla zwierząt, ponieważ są duże, a zatem są wydajnie spożywane lub przechowywane w pamięci podręcznej. Żołędzie są również bogate w składniki odżywcze. Odsetki różnią się w zależności od gatunku, ale wszystkie żołędzie zawierają duże ilości białka, węglowodanów i tłuszczów, a także minerały: wapń, fosfor i potas oraz witaminę niacynę. Całkowita energia pokarmowa żołędzia również różni się w zależności od gatunku, ale wszystkie dobrze wypadają w porównaniu z innymi dzikimi pokarmami i innymi orzechami.

Żołędzie zawierają również gorzkie garbniki, których ilość różni się w zależności od gatunku. Ponieważ garbniki, które są polifenolami roślinnymi, zaburzają zdolność zwierzęcia do metabolizowania białka, stworzenia muszą na różne sposoby dostosowywać się do wykorzystywania wartości odżywczych zawartych w żołędziach. Zwierzęta mogą preferencyjnie wybierać żołędzie, które zawierają mniej garbników. Gdy garbniki są metabolizowane u bydła, wytwarzany kwas garbnikowy może powodować owrzodzenia i niewydolność nerek.

Zwierzęta, które zbierają żołędzie, takie jak sójki i wiewiórki, mogą poczekać z skonsumowaniem części tych żołędzi, aż dostanie się wystarczająca ilość wód gruntowych przez nie, aby wypłukać garbniki. Inne zwierzęta buforują swoją żołędziową dietę innymi pokarmami. Wiele owadów, ptaków i ssaków metabolizuje taniny, wywołując mniej szkodliwych skutków niż ludzie.

Gatunki żołędzi, które zawierają duże ilości garbników, są bardzo gorzkie, cierpkie i potencjalnie drażniące, jeśli są spożywane na surowo. Dotyczy to w szczególności żołędzi amerykańskich czerwonych dębów i angielskich dębów. Żołędzie białych dębów, ze znacznie mniejszą zawartością tanin, mają orzechowy smak; ta cecha jest wzmocniona, jeśli żołędzie zostaną lekko upieczone przed mieleniem.

Garbniki można usunąć, mocząc posiekane żołędzie w kilku zmianach wody, aż woda przestanie brązowieć. Wypłukiwanie zimnej wody może zająć kilka dni, ale trzy do czterech zmian wrzącej wody może wypłukać taniny w mniej niż godzinę. Wypłukiwanie gorącą wodą (gotowanie) gotuje skrobię z żołędzi, która w przeciwnym razie działałaby jak gluten w mące, pomagając jej związać się. Z tego powodu, jeśli żołędzie będą używane do produkcji mąki, preferowane jest ługowanie zimną wodą.

Mąka z żołędzi jest bogata w tłuszcz, dlatego łatwo się psuje lub spleśnia i należy ją starannie przechowywać. Żołędzie są również czasami przygotowywane jako olejek do masażu.

Żołędzie z grupy dębu białego, Leucobalanus , zwykle zaczynają ukorzeniać, gdy tylko wejdą w kontakt z glebą (jesienią ), a następnie wyślij pędy liści na wiosnę.

Środki rozpraszające

Żołędzie są zbyt ciężkie, aby mogły się roznosić przez wiatr, więc wymagają innych sposobów rozprzestrzeniania. W związku z tym dęby są zależne od biologicznych środków rozsiewających nasiona, aby przenieść żołędzie poza drzewo mateczne do odpowiedniego obszaru do kiełkowania (w tym dostępu do odpowiedniej wody, światła słonecznego i składników odżywczych gleby), najlepiej minimum 20–30 m (70–100 stóp) z drzewa macierzystego.

Wiele zwierząt zjada niedojrzałe żołędzie na drzewie lub dojrzałe żołędzie z ziemi, bez korzyści reprodukcyjnych dla dębu, ale niektóre zwierzęta, takie jak wiewiórki i sójki, służą jako środki rozprowadzające nasiona. Sójki i wiewiórki, które gromadzą żołędzie w skrytkach do wykorzystania w przyszłości, skutecznie sadzą żołędzie w różnych miejscach, w których mogą kiełkować i rozwijać się.

Mimo że sójki i wiewiórki zachowują niezwykle duże mapy mentalne miejsc składowania i powrócić, aby je skonsumować, dziwny żołądź może zostać utracony lub sójka lub wiewiórka mogą umrzeć przed skonsumowaniem wszystkich swoich zapasów. Niewielkiej liczbie żołędzi udaje się wykiełkować i przeżyć, produkując kolejne pokolenie dębów.

Zachowanie gromadzenia się w rozproszeniu zależy od sójki i wiewiórki, które kojarzą się z roślinami, które zapewniają dobre pakiety pożywienia, wartościowe pod względem odżywczym, ale nie zbyt duży dla środka dyspergującego. Rozmiary dziobów sójek określają, jak duże mogą się stać żołędzie, zanim sójki je zignorują.

Żołędzie kiełkują według różnych harmonogramów, w zależności od ich miejsca w rodzinie dębów. Gdy żołędzie wykiełkują, są mniej pożywne, ponieważ tkanka nasienna przekształca się w niestrawne ligniny tworzące korzenie.

Zastosowania

W niektórych kulturach żołędzie były kiedyś podstawą diety. zostały one w dużej mierze zastąpione zbożami i są obecnie uważane za stosunkowo mało ważne pożywienie, z wyjątkiem niektórych społeczności rdzennych Amerykanów i Koreańczyków.

W kilku kulturach opracowano tradycyjne metody ługowania żołędzi, czasem z użyciem specjalistycznych narzędzi, które były tradycyjnie przekazywane dzieciom pocztą pantoflową.

Jako pokarm

Żołędzie odgrywały ważną rolę we wczesnej historii ludzkości i były źródłem pożywienia dla wielu kultur na całym świecie. Na przykład starożytne greckie niższe klasy i Japończycy (w okresie Jōmon) jedli żołędzie, zwłaszcza w czasach głodu. Według Strabona w starożytnej Iberii były podstawowym pożywieniem. Pomimo tej historii żołędzie rzadko stanowią dużą część współczesnych diet i nie są obecnie uprawiane na skalę zbliżoną do wielu innych orzechów. Jeśli jednak jest odpowiednio przygotowana (poprzez dobór okazów wysokiej jakości i wypłukiwanie gorzkich tanin w wodzie), mączka z żołędzi może być stosowana w niektórych przepisach wymagających mąki zbożowej. Pliniusz Starszy zauważył, że w starożytności do wypieku chleba można było używać mąki żołędziowej. Odmiany dębu różnią się ilością garbników w żołędziach. Odmiany preferowane przez Indian amerykańskich, takie jak Quercus kelloggii (czarny dąb kalifornijski), mogą być łatwiejsze do przygotowania lub smaczniejsze.

W Korei jadalna galaretka o nazwie dotorimuk jest zrobiony z żołędzi, a dotori guksu to koreański makaron zrobiony z mąki żołędziowej lub skrobi. W XVII wieku sok z żołędzi podawano zwykłym pijakom, aby wyleczyć ich ze stanu zdrowia lub dać im siłę, by oprzeć się kolejnej napadzie picia.

Żołędzie często były używane jako kawa substytut, zwłaszcza gdy kawa była niedostępna lub racjonowana. Konfederaci podczas wojny secesyjnej w Ameryce i Niemcy podczas II wojny światowej (kiedy nazywano ją kawą Ersatz ), którzy zostali odcięci od dostaw kawy odpowiednio przez blokady Unii i sojuszników, są szczególnie godnymi uwagi przykładami tego zjawiska w przeszłości. używanie żołędzi.

Stosowanie przez rdzennych Amerykanów

Żołędzie są tradycyjnym pożywieniem wielu rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej i od dawna odgrywały szczególnie ważną rolę dla rdzennych Amerykanów Kalifornii, gdzie obszary występowania kilku gatunków dębów pokrywają się, zwiększając niezawodność tego zasobu. Jeden z badaczy ekologii z dziedzictwa Yurok i Karuk donosi, że „jego tradycyjny preparat z żołędzi to prosta zupa gotowana z gorącymi kamieniami bezpośrednio w koszu” i mówi, że lubi żołędzie jedzone z „grillowanym łososiem, borówkami lub wodorostami”. W przeciwieństwie do wielu innych roślin. żywności, żołędzi nie trzeba od razu jeść ani przetwarzać, ale mogą być przechowywane przez długi czas, podobnie jak wiewiórki. W latach, w których dęby produkowały wiele żołędzi, rdzenni Amerykanie czasami zbierali wystarczającą ilość żołędzi, aby przechowywać je przez dwa lata jako zabezpieczenie przed słabymi latami ich produkcji.

Po wysuszeniu ich na słońcu, aby zniechęcić do rozwoju pleśni i kiełkowania, żołędzie można przechowywać w pamięci podręcznej. w wydrążonych drzewach lub konstrukcjach na słupach, aby chronić je przed myszami i wiewiórkami. Przechowywane żołędzie można było następnie wykorzystać w razie potrzeby, zwłaszcza zimą, gdy innych zasobów było niewiele. Żołędzie, które kiełkowały jesienią, były łuskane i sproszkowane przed kiełkującymi wiosną. Ze względu na wysoką zawartość tłuszczu, przechowywane żołędzie mogą jełczeć. Mogą też wyrosnąć na nich pleśnie.

Rozpalanie pożarów naziemnych zabiło larwy żołędzi i żołędzi, spalając je w glebie w okresie spoczynku. Szkodniki mogą atakować i konsumować ponad 95% żołędzi dębu.

Pożary uwalniały również składniki odżywcze związane z martwymi liśćmi i innymi resztkami roślin do gleby, w ten sposób użyźniając dęby podczas oczyszczania ziemi, aby uzyskać żołądź zbiór łatwiejszy. Większość dębów północnoamerykańskich toleruje lekkie pożary, zwłaszcza gdy konsekwentne spalanie wyeliminowało gromadzenie się drzewnego paliwa wokół pni. Konsekwentne spalanie sprzyjało wzrostowi dębu kosztem innych drzew mniej tolerancyjnych na ogień, dzięki czemu dęby dominowały w krajobrazie.

Dęby produkują więcej żołędzi, gdy nie są zbyt blisko innych dębów, a tym samym konkurują z nimi o światło słoneczne, woda i składniki odżywcze gleby. Pożary miały tendencję do eliminowania bardziej wrażliwych młodych dębów i pozostawiania starych dębów, które tworzyły otwarte dębowe sawanny z drzewami idealnie rozmieszczonymi, aby zmaksymalizować produkcję żołędzi.

W kulturze

Motyw w architekturze rzymskiej, Również popularny w sztuce celtyckiej i skandynawskiej, symbol żołędzi jest używany jako ozdoba na sztućcach, meblach i biżuterii; pojawia się również na zwieńczeniach w Opactwie Westminsterskim.

Żołądź jest symbolem szlaków narodowych Anglii i Walii i jest używany jako znaki drogowe na tych ścieżkach. Żołądź, a konkretnie biały dąb, jest również obecny w symbolu Uniwersytetu Connecticut.

Żołędzie są również używane jako ładunki w heraldyce.

• Znak żołędzi dla szlaków krajowych

• Żołądź w heraldyce

Znak żołędzi dla szlaków krajowych

Żołądź w heraldyce